Η ρομαντικοποίηση του αγώνα.

Μετά και από αυτές τις εκλογές του Σεπτεμβρίου οδηγούμαστε σε ορισμένες διαπιστώσεις. Πιστεύω πως ανεξαρτήτως πολιτικών καταβολών, τρόπου σκέψης και έκφρασης του πολιτικού αγώνα, όλοι, από τον έσχατο μηδενιστή αναρχικό που στειρώνει τον εαυτό του, μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα που συν-παγιδεύτηκε στα πιο συντηρητικά, δεξιά λημέρια της δυτικής Ευρώπης προκειμένου να αποτρέψει την ελληνική κοινωνία από την χαοτική εξέγερση και να διασφαλίσει την παρακμάζουσα σταθερότητα, σκέφτονται ένα πράγμα: "Θα'ναι ένας μακρύς, βαρύς χειμώνας." 

Αρχικά, οφείλουμε να αναλύσουμε την έκρηξη της αποχής από την εκλογική διαδικασία. Δύο είναι τα φαινόμενα. Κυρίως, ευθύνεται ο "κυρ-παντελισμός" του νεοέλληνα, η κοινωνία μας είναι βαθιά απολιτίκ. Αυτό το αποδεικνύει ο Έλληνας σε κάθε "γιορτή της δημοκρατίας". Από την άλλη, σε τούτη την εκλογική αναμέτρηση, περίπου 990.000 άνθρωποι προστέθηκαν σε εκείνους που δεν προσήλθαν στην κάλπη, σε σύγκριση με το 2012. Ειδικότερα, σε σύγκριση με τις εκλογές του Ιανουαρίου, περίπου μισό εκατομμύριο περισσότεροι άνθρωποι αποφάσισαν ή δεν κατάφεραν να ψηφίσουν. 

Που οφείλεται αυτό το τερατώδες άλμα της αποχής; 

Σίγουρα το αναρχικό κίνημα στην Ελλάδα δεν απέκτησε σε διάστημα 8 μηνών μισό εκατομμύριο συνειδητών υποστηρικτών. Ακόμη, αν και η Δεξιά βασίζει την προπαγάνδα της εκεί, στους 8 αυτούς μήνες η πραγματική οικονομία δεν δέχθηκε τόσο έντονα χτυπήματα ώστε να αποτρέψει τόσους πολλούς ανθρώπους από τις εκλογές. Όμως μέχρι ένα σημείο έπαιξε το ρόλο του και αυτό. Η απορία θα λυθεί εφόσον ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στο Δημοψήφισμα του Ιουλίου, την αξιοποίηση του αποτελέσματος και την αντίδραση του λαού στις πολιτικές εξελίξεις που έφερε αυτό το αποτέλεσμα.

Το δίλημμα. Το δίλημμα του δημοψηφίσματος που τέθηκε ήταν για συνέχιση ή όχι της λιτότητας. Σαφές, γιατί ο τερματισμός ή όχι της λιτότητας αφορά ένα πολύ συγκεκριμένο εύρος και είδος νόμων και ΠΝΠ, αλλά ταυτόχρονα άκρως επιφανειακό, καθώς η λιτότητα δεν πηγάζει από τις αναθεωρήσιμες πολιτικές αποφάσεις των "εταίρων" αλλά πρόκειται για την ίδια τη φύση της Ευρωζώνης, για τον κυρίαρχο μηχανισμό τροφοδότησης του Γερμανικού κεφαλαίου, μέσω της χρεοκρατίας. Γιατί, όπως όπου υπάρχει καπνός υπάρχει φωτιά, έτσι όπου υπάρχει λιτότητα υπάρχει ανατροφοδότηση χρέους, χωρίς να ισχύει απαραίτητα το αντίστροφο.

Τώρα γνωρίζουμε χωρίς αμφιβολίες ότι το μέσο της "ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης" έχει καταληφθεί πλήρως από τη γερμανική ηγεμονία. Τότε; Τότε, τόσο η πλειοψηφία του ελληνικού λαού όσο και η πολιτική του ηγεσία, στη βάση του "δώσω υμίν άρχοντας κατά τας καρδίας υμών", βρισκόταν υπό την επήρεια αυταπατών περί δημοκρατικής Ευρώπης. Το ζήτημα της αυταπάτης αυτής έχει αναλυθεί πλήρως αλλά δεν πιστεύω ότι έχει συνυπολογιστεί με τη βαρύτητα που του πρέπει στην ανάλυση της πολιτικής ήττας της αριστεράς και της Ελλάδας. Τα σκέλη της είναι δύο. Αφενός η πεποίθηση του σεβασμού απέναντι στη δημοκρατική βούληση ενός λαού, αφετέρου η πεποίθηση ότι ο συσχετισμός δυνάμεων στην Ευρώπη δεν είναι τόσο ακραίος. Η αυταπάτη ήταν τόσο κυρίαρχη, δημοφιλής και τόσο διαφορετική από την ρεαλιστική κατάσταση σε βαθμό που η ίδια η έννοια της διαπραγμάτευσης σήμαινε ήττα. Με λίγα και απλά λόγια η αυταπάτη ήταν ότι το πρόβλημα είναι το έλλειμμα δημοκρατίας και όχι η παραγωγική απογύμνωση του κράτους. Για την ακρίβεια, δεν συνειδητοποιήσαμε ότι αυτή ακριβώς η παραγωγική απογύμνωση της Ελλάδας είναι ο κύριος λόγος για τον οποίον υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας το οποίο διαμορφώνει τόσο τους εγχώριους όσο και τους ευρωζωνικούς συσχετισμούς.

Επομένως, με βάση τα παραπάνω, αυτή ακριβώς μπορούσε να είναι η φύση του δημοψηφίσματος, καθώς διαμορφώθηκε προκειμένου να αποτελέσει ένα διαπραγματευτικό χαρτί με τους "εταίρους" και σε καμία περίπτωση δεν ήταν αίτηση αδειοδότησης προς μια ρότα ρήξης. Με βάση την επιβεβλημένη ρηχότητα του δημοψηφίσματος η ερμηνεία του αποτελέσματος ήταν τόσο ελαστική που στην κυριολεξία κάθε πολιτική παράταξη έβγαζε τα δικά της συμπεράσματα για τη βούληση των Ελλήνων. Και πάντα φυσικά σε αναλογία με τα μικροκομματικά οφέλη. Το "όχι στη λιτότητα" ερμηνεύθηκε ως "όχι στην Ευρώπη", "όχι σε όλα", ακόμη και "ναι στη λιτότητα". Δεν έχω μέγιστη ιστορική γνώση, αλλά έχω την αίσθηση ότι ίσως πρόκειται για το μοναδικό δημοψήφισμα που δεν πραγματώθηκε.

Πλέον είναι σαφές ότι η απαίτηση του ελληνικού λαού για τερματισμό ή περιορισμό της λιτότητας δεν έγινε σεβαστή από τους ευρωπαϊκούς αντιδημοκρατικούς θεσμούς και την στρατηγικά υποτελή ελληνική συγκυβέρνηση. Το γεγονός ότι η απαίτηση αυτή ήταν έτη φωτός μακριά από μια ουσιαστική της υλοποίηση εκ των πραγμάτων, κυρίως επειδή η λιτότητα δεν σταματά με μια υπουργική απόφαση, όπως αρχικά δεν δημιουργήθηκε από μια απλή υπουργική απόφαση, αλλά η αντιμετώπισή της απαιτεί ολικό επανασχεδιασμό του κράτους, δεν επισκιάζει καθόλου την απώλεση της δημοκρατίας και της εθνικής κυριαρχίας που επιβλήθηκε από τους Ευρωπαίους αλλά ούτε και την μπλόφα της ελληνικής συγκυβέρνησης και το ντοπάρισμα ελπίδας στις πλάτες του όχι και τόσο πολιτικά ώριμου λαού. 

Το προϊόν λοιπόν όλου αυτού του φαύλου κύκλου πολιτικού σουρεαλισμού και πραγμάτωσης του ολοκληρωτισμού είναι ένα: Απογοήτευση. Ο λαός απογοητεύτηκε, όπως ακριβώς ένα πιτσιρίκι που κοιτά ένα λαχταριστό φρούτο στο δέντρο και συνειδητοποιεί ότι όσο ψηλά και αν πηδήξει, δεν θα το φτάσει ποτέ, γιατί πρέπει πρώτα να ψηλώσει. Επιπλέον, οι κηδεμόνες του χαρακτηρίζονται από σαδιστικές τάσεις και απολαμβάνουν και δυσκολεύουν τα μάταια αλματάκια του πιτσιρίκου. Φυσικά, ο μικρός θα μπορούσε να σκαρφαλώσει πάνω στο δέντρο σαν μαϊμού και να κάνει δικό του αυτό το φρούτο, το πολύ πολύ να μάτωνε λίγο τα χέρια και τα γόνατά του. Αλλά αυτό δεν έγινε. Η γενικευμένη αυτή απογοήτευση και συνειδητοποίηση των αυταπατών είναι τελικά ο βασικός λόγος που μισό εκατομμύριο άνθρωποι αποφάσισαν να μην εκφραστούν, να μην αγωνιστούν.

Φυσικά, υπάρχει και ένας ακόμη πολύ σοβαρός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι που απείχαν δεν πείστηκαν από τον συνειδητά μετατοπισμένο πλέον προς τα δεξιά Σύριζα, αν και έχασε μόνο 1% χάρη στην αποχή, σε πραγματικά νούμερα περισσότεροι από 320.000 άνθρωποι έπαψαν να τον στηρίζουν, ενώ πολλοί από αυτούς σίγουρα θα ήταν ανάμεσα σε εκείνους που στήριξαν τη Λαϊκή Ενότητα. Ακόμη, για τον ίδιο πολύ σοβαρό λόγο οι άνθρωποι αυτοί δεν πείστηκαν ούτε από την υπόλοιπη, ολοκληρωτικά εξωκοινοβουλευτική πλέον Αριστερά. Ο λόγος;

Η Αριστερά στο σύνολό της απέδειξε για άλλη μια φορά ότι δεν μαθαίνει από τα λάθη της.

Το σύνηθες λάθος της Αριστεράς τουλάχιστον τα τελευταία 70 χρόνια είναι η έλλειψη αυτοκριτικής, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στη διάσπαση, που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην περαιτέρω διατήρηση των παθογενειών του κινήματος και νέες θεαματικές ήττες. Οφείλω να αναγνωρίσω όμως, ότι στην προκειμένη περίπτωση, η ήττα υπήρξε τόσο συντριπτική που η ενότητα είναι εκ των πραγμάτων αφύσικη, ενώ μέσα από το χάος της διάσπασης μπορεί να βρεθεί το ελάχιστο γόνιμο έδαφος που απαιτείται προκειμένου μελλοντικά να επέλθει ανατροπή. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στη διάσπαση καθ΄αυτή, αλλά στο ότι τελέσθηκε με τέτοιον τρόπο με αποτέλεσμα κάποια πολύ σημαντικά συμπεράσματα να μην εξαχθούν ποτέ, κάποιες αλήθειες να μην ειπωθούν και στο να τρέξει ο καθένας να χτίσει το τσαρδί του αντί να αναρωτηθεί και να κατανοήσει γιατί κάηκε το παλιό του. Θα εξηγήσω αμέσως τον συλλογισμό μου. Πρώτα όμως απαιτείται να γίνει μια κριτική στη διάσπαση που συνέβη και τις πιο πρόσφατες ζυμώσεις, προκειμένου να αντλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη συνειδητότητα και σοφία, για την επόμενη πρόκληση.

Η διαμόρφωση και οι όροι του τρόπου της διάσπασης τέθηκαν σχεδόν αποκλειστικά από την ηγεμονεύουσα μερίδα του Συ.Ριζ.Α. και τον Αλέξη Τσίπρα. Συγκεκριμένα, εντοπίζω τεράστιο δόλο στην απόφαση του Τσίπρα να τοποθετηθούν οι εκλογές πριν την τέλεση του Συνεδρίου του κόμματος. Με αυτόν τον τρόπο δεν δόθηκαν ποτέ πολύ σημαντικές απαντήσεις και δεν έγιναν άκρως αναγκαίες αναλύσεις σχετικά με ό,τι συνέβη πολιτικά στην Ευρώπη και την Ελλάδα μέσα στο 2015. Αυτό το γεγονός πόλωσε την κατάσταση ακόμη περισσότερο και ίσως κατά βάθος ικανοποίησε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, ποιος έχει άλλωστε όρεξη για αυτοκριτική; Σίγουρα, έδωσε στην Αριστερή Πλατφόρμα την ελαφριά κλωτσιά που περίμενε προκειμένου να βρεθεί εκτός Κουμουνδρούρου και έτσι η ηγεμονία της τάσης του εντός του κόμματος επετεύχθη επιβλητικά. Από την άλλη πλευρά, καθ΄όλη την προεκλογική περίοδο η Λαϊκή Ενότητα έδωσε ένα ρεσιτάλ λαϊκισμού, κενό ουσίας. Αρχικά, το ίδιο το όνομα. Αλήθεια τώρα ρε Λαφαζάνη; Έτη φωτός η απόσταση από τη Unidad Popular του Αλιέντε. Η Ζωή στο Mega να πετάει ατάκες τύπου "Ελπίζω να μη με φοβάστε εκεί στο studio" και οι δηλώσεις Λαφαζάνη για "συνεχιστές του ΕΑΜ" ήταν οριακά γλοιώδεις. Ταυτόχρονα, ούτε κουβέντα ουσιαστική, για την ανάγκη μονομερών ενεργειών, ένταξη σε νέες γεωπολιτικές συμμαχίες και ενημέρωση και προετοιμασία ενός φυσικού πλέον αγώνα ενάντια στη νέα αποικιοκρατία. Σαν να μην έγινε ποτέ η διαπραγμάτευση, η ήττα. Ο λαός τους κλώτσησε με τη σειρά του εκτός Βουλής.

Και ερχόμαστε επιτέλους στην ουσία του άρθρου, σε κάτι πολύ βασικό που πέρα από τη Λαϊκή Ενότητα, πλήττει την υπόλοιπη εξωκοινοβουλευτική αριστερά, το αναρχικό κίνημα, καθώς και κάθε άλλη συλλογική συγκρότηση ενάντια στον ραγιαδισμό. Οι χώροι αυτοί, με πρωταγωνιστή την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, υπονοούν. Δεν κάνουν πολιτική. Δεν υπάρχει αντίπαλο δέος στη λογική του "όσο το δυνατόν πιο ανώδυνου βιασμού" που προτείνει και εφαρμόζει ο ΣΥΡΙΖΑ και που φυσικά δεν είναι καν κοντά σε μια πολιτική απελευθέρωσης. Το στοίχημα για τη νέα συγκυβέρνηση είναι εάν θα καταφέρει να υλοποιήσει το λεγόμενο "παράλληλο πρόγραμμα" που θα προσπαθήσει να διαχειριστεί την υποδούλωση έτσι ώστε το ξεπούλημα και η νεοφιλελευθεροποίηση της χώρας να μην είναι τόσο εμφανή και επώδυνα. Δεν θεωρώ πως υπάρχει ο πολιτικός χωροχρόνος προκειμένου από την ίδια συγκυβέρνηση να δημιουργηθεί και πόσο μάλλον να πραγματοποιηθεί μια κρυφή ίσως ατζέντα απελευθέρωσης. Αυτό που προτείνεται από τις εξωκοινοβουλευτικές συλλογικότητες είναι πραγματικά επαναστατικό και η μόνη ουσιαστική κάθαρση. Είναι δύσκολο, αλλά αν τουλάχιστον σταματήσουν να το υπονοούν και αρχίσουν να το πραγματώνουν, τότε ίσως πολύ περισσότεροι πολίτες αρχίσουν να το σέβονται, να το ασπάζονται και να το αναγνωρίζουν ως τον ουσιαστικό δρόμο, αντί μέσα στα πλαίσια της απολιτίκ κουλτούρας τους να τοποθετούν εντός Βουλής έναν πολιτικό κλόουν όπως ο Λεβέντης. 

Η ρομαντικοποίηση του αγώνα δεν είναι κάτι καινούριο. Εξελίσσεται εδώ και δεκάδες χρόνια στη ελληνική πραγματικότητα. Πως το κίνημα θα βγει επιτέλους από τις θεωρητικές αναλύσεις, τις φαντασιώσεις, τις κλίκες και τον εθισμό του στις ήττες και τους "δεσταλεγάκηδες"; Πως θα στηθεί ουσιαστικά, ρεαλιστικά η αποαποικοιοκράτηση της Ελλάδας;

Το πρώτο βήμα είναι το πιο σημαντικό, το πιο δύσκολο και το πιο τρομακτικό. Το πρώτο βήμα είναι αυτό που απεύχονται όλοι ανεξαιρέτως οι "σύντροφοι". Αλλά ή θα γίνει ή ας το πάρουμε όλοι απόφαση και να γίνουμε ό,τι σιχαινόμαστε πιο πολύ, πουλημένοι. Ή μήπως σύντροφοι προτιμάτε κατά βάθος περισσότερο να είστε ουσιαστικά πουλημένοι και δοσμένοι στο σύστημα από το να είστε ουσιαστικά σύντροφοι; Το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία μιας συλλογικότητας, ενιαίας, με χιλιάδες πηγές και μία και μοναδική εκβολή, την απελευθέρωση του λαού από κάθε λογής αλυσίδες. Φτάνει πια με τα πολλαπλά "παλαϊκά μέτωπα", τις "συσπειρώσεις", τις "ενότητες" μερικών δεκάδων ατόμων και τα "στέκια" που είτε είναι βυθισμένα στην κατάθλιψή τους, είτε σημειώνουν τζίρους αντίστοιχους των clubs στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν τους φασέους πελάτες τους. Εάν είστε τόσο μεγάλοι γνώστες της ιστορίας όπως ποζάρετε, θα βλέπετε ξεκάθαρα ότι μόνο όταν ο σκοπός είναι ένας, κοινός, και η δράση συντονισμένη και ενιαία μπορεί να πραγματωθεί η νίκη, η απελευθέρωση, η ζωή. Η πολυτέλεια της διάσπασης και της κλίκας υφίσταται μόνο όταν έτσι και αλλιώς έχει επιτευχθεί μια κρίσιμη, ενιαία μάζα. Δεν χρειάζονται γραμμές, ούτε σύμβολα, ούτε αναλύσεις, ούτε χρώματα για να επέλθει η ένωση. Το αντίθετο, όλα αυτά προάγουν τις κλίκες, τη μιζέρια, την ήττα. Χρειάζεται αυτοκριτική και συγκέντρωση στον σκοπό. Αυτό το άρθρο είναι ένα κάλεσμα σε όλους εκείνους και εκείνες που δε τους αρκεί η διακριτική επιβίωση της κλίκας τους, που δεν επαναπαύονται στον ρόλο αναλυτή των εξελίξεων, που δεν ικανοποιούνται και εθίζονται με τις μελανές τους προφητείες, που δεν βλέπουν τις συλλογικότητες στις οποίες ανήκουν ως δεξαμενή κοινωνικοποίησης και στους ανένταχτους που δεν ανήκουν πουθενά λόγω των ανωτέρω παθογενειών. Αυτό το κάλεσμα πρέπει να φτάσει σε πολλά αφτιά και να αναπαραχθεί από άλλα τόσα στόματα. 

Όπου και αν ανήκεις, οφείλεις να βλέπεις πέρα από τη μύτη σου, οφείλεις να πραγματώσεις τις ζυμώσεις που απαιτούνται για να ωριμάσει το κίνημα και οι συγκυρίες. Όλοι λένε "ευτυχώς που διαφωνούμε και είμαστε διαφορετικοί" αλλά κανείς δεν αξιοποιεί ακριβώς αυτό. Το αποτέλεσμα είναι όλες οι συλλογικότητες να κλείνουν τα αφτιά τους και να μονολογούν την αλήθεια τους αντί να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη του να συνθέσουν.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η ενιαιοποίηση του σκοπού του κινήματος; 

Εδώ και πολύ καιρό, οι διάφορες συλλογικότητες αντιδρούν σε διάφορες εκφράσεις της νεοφιλελευθεροποίησης όπως στην καταστολή, τις απολύσεις, την οικονομική υποδούλωση. Το κίνημα είναι αποκλειστικά αντιδραστικό. Προφανώς και όταν βάλλεσαι οφείλεις να αντιδράσεις δυναμικά και παραδειγματικά. Έτσι άλλωστε συνήθως γεννιούνται τα κινήματα, ως αντίδραση σε κάποια συλλογική προσβολή. Παρ΄όλα αυτά, οι συγκυρίες δημιουργούν την ευκαιρία ο λαός να αντιδράσει ουσιαστικά και τελειωτικά με την ανάληψη δράσης. Με την ενεργητική δημιουργία και όχι την παθητική αντίδραση. Σε μια τέτοια συγκυρία βρισκόμαστε σήμερα. Το παλιό έρχεται να κατασπαράξει το καινούριο και στην πορεία συντηρητικοποιεί τεράστια κομμάτια της κοινωνίας και των κοινωνικών αγώνων. Την "αυταπάτη του δικαίου" έρχεται τώρα να διαδεχθεί η "αυταπάτη της μη εναλλακτικής". Στο χέρι μας είναι να δημιουργήσουμε όσες εναλλακτικές λύσεις επιθυμούμε, αρκεί να επιθυμούμε όντως την πραγμάτωσή τους. Όσοι μείνανε, πρέπει τώρα να ενωθούν και να σχεδιάσουν ενεργητικά τα επόμενα βήματα. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι τόσο κυρίαρχος που δεν αρκούν τα μέχρι τώρα μέσα μας. Αυτό μας το απέδειξε η πιο πρόσφατη ήττα. Ο εχθρός είχε στην κατοχή του ορισμένα όπλα, που ο λαός δεν είχε καν φανταστεί την ύπαρξή τους. Όπως ο οικονομικός εξαναγκασμός κατάλυσης του Συντάγματος και καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αυτά τα όπλα δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν ούτε με πορείες, ούτε με αφισοκολλήσεις, ούτε καν με άμεση έκφραση της βούλησης ενός λαού, όπως το δημοψήφισμα. Ούτε καν με Δημοκρατία. Χρειαζόμαστε όπλα αντίστοιχου βεληνεκούς. Γεωπολιτικές συμμαχίες, διακρατικό αντιπραγματισμό, παραγωγική ανασυγκρότηση. Όλα αυτά δεν μπορούν να τα πραγματώσουν οι τρέχουσες μας δομές. Απλούστατα, είναι πολύ μικρές για τόσο μεγάλα έργα. Χρειάζεται το κίνημα να αντιμετωπίζει επιτυχώς μια τεράστια γκάμα προκλήσεων, από την καταστολή του παρακράτους και τους φασίστες, μέχρι τις διαπραγματεύσεις με πιθανούς νέους συμμάχους και την διασφάλιση και αξιοποίηση πόρων.

Για να έρθει πραγματικά ο λαός στην εξουσία, θα πρέπει πρώτα από όλα να γνωρίζει τι να κάνει με αυτή. Πολύ πριν τη νίκη, το σχέδιο πρέπει να είναι πλήρως διαμορφωμένο και μαζικά συμφωνημένο. Σύντροφοι, θα έχετε πολύ χρόνο να φάτε ο ένας τον άλλον, να διεκδικήσετε την ηγεμονία και να πάρετε τα εύσημα, αλλά πρώτα ας κατεβάσουμε τους δυτικοευρωπαίους και τους ντόπιους όμοιούς τους από το σβέρκο μας, ας σταματήσουμε το βιασμό της γης μας, ας κοιταχτούμε μια φορά στον καθρέφτη με περηφάνια. 

Κρατηθείτε ο ένας από τον άλλον και κυνηγήστε την κοινή σας ουτοπία ή μείνετε ακίνητοι στην αφασία σας και αφήστε τη δυστοπία τους να σας αγκαλιάσει. 

Παύλο, οι γενναίοι δε μας αναλογούν.

Εντάξει, πάνε δύο χρόνια, το αίμα χύθηκε.
Το αίμα ξεράθηκε, στέγνωσε και ξεπλύθηκε.
Οι πρεζάκηδες του μίσους λάβανε τη δόση.
Οι κυρ-Παντελήδες στο κουφάρι τους εντός
ανακουφισμένοι από του κορμιού την πτώση,
ενώ τα τρωκτικά γράφουνε μανιωδώς.

Εντάξει, μνημεία εγέρθηκαν για να ατιμαστούν,
αποδείξαμε αμέσως ότι οι γενναίοι δεν μας αναλογούν.
Η ιστορική αλήθεια αποκαταστάθηκε σαφώς.
Ο φόρος τιμής αποδόθηκε, σχεδόν παραδοσιακώς.

Κόρη μας κάναμε τη μιζέρια τους,
όπλο στα χέρια μας το μίσος τους,
γουστάρουμε την άγνοια γυμνή,
τους μοιάζουμε και είμαστε περήφανοι.

Η βία είναι μάνα όταν σου κλέβουν τη ζωή,
μα σαν εξελιχθεί σε αυτοσκοπό,
χορεύεις σε ασφυκτικό, αφύσικο ρυθμό
κι ο αφέντης σας γελάει και έχει λόγο σοβαρό.

Στο κοπάδι μέσα όλοι έχουν μυηθεί στην άποψη,
στα αφτιά των έξω φτάνει ως κενότητα
κι όπως είπε ο Λιάκος στη συνέντευξη
"έχουμε πρόβλημα, έχουμε πρόβλημα"

Κοίτα στον καθρέφτη, τώρα κοίτα το βλέμμα σου.
Ψάξε βαθιά. Εστίασε την προσοχή εσωτερικά.
Το πεδίο μάχης βρίσκεται εκεί.
Μαύρες τρύπες και ήλιοι μέσα σου.
Άνθρωποι και συγκυρίες τα σπέρνουν ευκαιριακά.
Ξέθαψε και κράτα ό,τι επιθυμείς εσύ.

- "Τι ψάχνουμε ρε μαλάκα, το σκοτάδι και το μίσος; Φως και αγάπη ψάχνουμε." 
- "Άσε με ρε Παύλο και ΄συ τώρα με τα δικά σου.."

Γνωρίζεις ή θάβεις τον εαυτό σου;

Εάν ρίχνεις την περίεργη ματιά σου στο blog αυτό εδώ και καιρό, θα έχεις καταλάβει ότι δίνω μεγάλη βαρύτητα στο ζήτημα της προσωπικής αυτο-βελτίωσης. Το άτομο είναι άλλωστε η βάση της οποιασδήποτε συλλογικής επίτευξης και κάθε κίνημα που δεν το λαμβάνει αυτό υπόψιν είναι καταδικασμένο σε εκφυλισμό και κατ'επέκταση καταλήγει να ικανοποιείται με την διακριτική του επιβίωση και με το να διασύρεται σε παραδοσιακές τελετές και επετείους αντίστασης ενάντια στο εκάστοτε κυρίαρχο οικονομικό και πολιτισμικό μοντέλο, το οποίο τελικά έχει μάθει να θρέφει την κυριαρχία του με αυτές τις επετείους / εκτονώσεις.

Εγώ, εσύ και κάθε άτομο που θα συναντήσεις υπό οποιεσδήποτε συνθήκες στη ζωή σου, διαθέτουμε ορισμένες περιγραφές για τον κόσμο, τις οποίες ανά πάσα στιγμή θεωρούμε ως αληθείς και οικουμενικές. Ή τουλάχιστον, έτσι ξεκινήσαμε όλοι. Η ποιότητα των ανθρώπων διαμορφώνεται με βάση τα παρακάτω:

Τι περιγραφές θεωρούμε ως δεδομένες; 

Αυτό είναι κάτι που δεν ελέγχουμε ίσως καθόλου. Οι διάφορες "αλήθειες" άρχισαν να μολύνουν τη συνείδησή μας και τον υποσυνείδητό μας νου πολύ πριν είμαστε σε θέση να αποκτήσουμε τις πρώτες μας μνήμες. Ο άνθρωπος βασίζει την επιβίωσή του σε πολύ μεγάλο βαθμό στην παρατήρηση. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι τα πρώτα ερεθίσματα που λαμβάνουμε, τα οποία προέρχονται αποκλειστικά από την οικογένεια, θέτουν τη βάση πάνω στην οποία θα στηθεί ολόκληρη η κοινωνικοποίησή μας. Ο τρόπος αλληλεπίδρασης μας με τους γονείς και τα αδέλφια καθώς και το είδος της επικοινωνίας που έχουν μεταξύ τους τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, είναι τα δύο βασικά και καθοριστικά μοντέλα που άκριτα υιοθετούμε. 

Για παράδειγμα, εάν η μητέρα είναι υπερπροστατευτική και απόλυτα κτητική απέναντι στο παιδί της, είναι ηλίου φαεινότερον ότι το παιδί θα αποκτήσει σοβαρά προβλήματα κοινωνικοποίησης, τα οποία δεν θα το ακολουθούν μονάχα στα παιδικά / σχολικά χρόνια αλλά και πολύ αργότερα, εάν το παιδί αποτύχει στην αυτοπαρατήρηση και την αυτοκριτική. Ακόμη, εάν το παιδί βιώνει τη σωματική ή ψυχολογική βία εντός της οικογένειας, είναι πολύ πιθανόν να θεωρήσει ότι "έτσι πάει" με όλους τους ανθρώπους. Έτσι θα θεωρεί όλες του τις σχέσεις, ως σχέσεις θύματος - θύτη. Επίσης, εάν οι γονείς δουν στα μάτια του παιδιού τους τον δυνητικό τους εαυτό, θα του βγάλουν όλα τους τα απωθημένα και θα το γεμίσουν με υποχρεώσεις και απαιτήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους πλημμυρίζουν το παιδί με άγχος και το κάνουν να τρώει τα νύχια του μέχρι τα 30. Εάν μάλιστα το παιδί δεν μπορέσει να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις αυτές, θα δημιουργήσει ένα άκρως αντιδραστικό μοντέλο αλληλεπίδρασης με αποτέλεσμα μόνο να αντιδρά και όχι να δρα, και συνήθως να αντιδρά με σκοπό τη σύγκρουση και όχι τη λύση. Από την άλλη, εάν οι σχέσεις εντός της οικογένειας είναι κυρίως αρμονικές, με ρήξη του εγωισμού, έτσι και το παιδί θα αρχίσει να λειτουργεί κοινωνικά αντίστοιχα.

Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις φωτογραφίζω άτομα τα οποία γνωρίζω, αλλά τα παραδείγματα θα μπορούσαν να είναι και δεκάδες άλλα. Πιστεύω γίνεται κατανοητό ότι η διαμόρφωση των βάσεων μας γίνεται πέρα από τον έλεγχό μας. 

Η οικογενειακή δομή είναι το πιο κρίσιμο και ισχυρό διαμορφωτήριο χαρακτήρων. Από εκεί και πέρα, ο ρόλος του σχολικού περιβάλλοντος, της παρέας και των ερωτικών σχέσεων καθορίζεται από το κατά πόσο έχει διαμορφωθεί το λεγόμενο "αντιδραστικό μοντέλο αλληλεπίδρασης". Δηλαδή, εάν το μόνο που γνωρίζει το παιδί είναι να αντιδρά, κάποια στιγμή θα αντιδράσει και θα συγκρουστεί με την ίδια την οικογένειά του. Αυτό θα γίνει με την πλήρη υιοθέτηση άλλων "αληθειών" οι οποίες θα προέρχονται αποκλειστικά από το φιλικό και ερωτικό περιβάλλον. Έτσι, αυτοί οι άνθρωποι βρίσκουν ηρεμία και ομόνοια στις κλίκες / φούσκες τους, είτε είναι πολιτικές, αθλητικές, φιλικές, ερωτικές ή οτιδήποτε άλλο. Το επόμενο βήμα είναι ο φανατισμός, καθώς η φούσκα φαντάζει παράδεισος και εκεί ακριβώς αυτοί οι άνθρωποι αναλώνονται πλήρως από τις "αλήθειες" τους. Οι περιγραφές τους τότε για τον κόσμο είναι τόσο ισχυρές με αποτέλεσμα να ζουν τα μισά από αυτά που θα μπορούσαν. Το παιδί ξεντύνεται τα σκουπίδια της οικογένειας, φορώντας τα σκουπίδια της κοινωνίας.

Πόσο σημαντικές θεωρούμε αυτές τις περιγραφές;

Αυτός είναι ακόμη ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που διαμορφώνει την ποιότητα της ζωής μας. Δύο άνθρωποι μπορεί να έχουν την ίδια περιγραφή για ένα συγκεκριμένο θέμα, η αντίδρασή τους όμως σε αυτό μπορεί να είναι τελείως διαφορετική, το ίδιο και η τελική τους ευτυχία. Η έντονη αντίδραση συνεπάγεται μεγάλη δόση ενέργειας προς αυτήν την "αλήθεια", με αποτέλεσμα πάλι να καταστρέφουμε τη δυνητικότητα μας. 

Τελικά, είτε βουτάμε με τα μούτρα μέσα σε μια "αλήθεια", είτε ορμάμε να καταστρέψουμε μιαν άλλη, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Δίνουμε την ενέργειά μας σε κάτι που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, παρά μόνο στα μυαλά ορισμένων ανθρώπων με υπαρξιακές ανασφάλειες. Στην κυριολεξία δίνουμε σάρκα και οστά στα φαντάσματα άλλων ανθρώπων, σπαταλώντας δική μας ζωτική ενέργεια. Αξίζει όλο αυτό; Σίγουρα όχι.

Προσοχή, δεν περιγράφω ως ιδανική μια κοινωνία αδιάφορων, απολιτικ, άχρωμων, ανούσιων ανθρώπων. Περιγράφω ως ιδανική μια ανθρώπινη ύπαρξη η οποία κρίνει πριν δράσει, κατανοεί πριν αντιδράσει και αυτοπαρατηρείται πριν κρίνει. Είσαι στην κυριολεξία ό,τι έχεις ζήσει και ό,τι έχουν ζήσει εκείνοι που σε διαπαιδαγώγησαν.

Το ζήτημα είναι ότι είναι πολύ λεπτή η γραμμή ανάμεσα στη γνώση του εαυτού και το θάψιμό του. Είναι πολύ σημαντικό να μελετάς και να μαθαίνεις, να γνωρίζεις το διαφορετικό, το νέο ώστε να αποκτήσεις τα μέσα που θα σε κάνουν να δεις την πραγματική σου φύση, να αποδομήσεις ουσιαστικά όλα αυτά που σου έχουν φορτώσει άθελα και μη η οικογένεια, η παράδοση, το σχολειό, ο περίγυρος κλπ. Το ζήτημα δηλαδή είναι να ξεφλουδίσεις το Είναι σου μέχρι να βρεις τον πυρήνα σου, όχι να χτίζεις συνεχώς με νέες πεποιθήσεις, ιδεολογίες και ιδεοληψίες. Οι περισσότεροι άνθρωποι χάνονται μέσα σε αυτή τη θάλασσα γνώσεων και εμπειριών με αποτέλεσμα αντί να μαθαίνουν τον εαυτό τους, στο τέλος να γίνονται κάτι άλλο, κάτι βαρύ, γεμάτο περιγραφές για το πως είναι και πρέπει να είναι ο κόσμος. Που είναι το ακριβώς αντίθετο από το γνώθι σαυτόν.

Όπως και το σώμα μας, έτσι και ο εαυτός μας, το Είναι μας, γεννιέται γυμνό. Το σύστημα, δηλαδή η αλληλεξάρτηση των ανθρώπων, μας ντύνει με τέτοιον τρόπο ώστε να το εξυπηρετούμε καλύτερα. Μερικές φορές, κάποιους ανθρώπους, τους ντύνει τόσο πολύ και με τόσο αταίριαστα ρούχα για τον εαυτό τους, που οι άνθρωποι αυτοί πνίγονται, και χάνονται μια για πάντα, μη μπορώντας πια να δουν μέσα τους, να δουν τον αληθινό τους πυρήνα. Άλλοι πάλι, δεν αντέχουν στη θέα αυτών των αταίριαστων, κακόγουστων ρούχων, και φορούν στη θέση τους άλλα, πιο ταιριαστά. Ξεχνούν όμως, ότι και πάλι δεν βλέπουν τον εαυτό τους και ότι τα νέα τους ρούχα, προέρχονται από τις ίδιες αποθήκες που προέρχονταν και τα παλιά. Τέλος υπάρχουν και εκείνοι, που δεν δίνουν σε τίποτα μεγαλύτερη αξία από την αξία της αγνής τους φύσης, της βίωσης της μοναδικότητάς τους και της προσφοράς αυτής της μοναδικότητας προς όφελος και εξέλιξη του εαυτού τους και των ανθρώπων που τους περιβάλλουν. Θέλουν να είναι γυμνοί. Γιατί απλά, είναι πιο όμορφοι και ελεύθεροι έτσι. 


Εσύ, γνωρίζεις ή θάβεις τον εαυτό σου;

Σεξισμός και Ελαφρότητα.

Έχω βρεθεί σε πάνω από αρκετές επίσημες και ανεπίσημες κουβέντες με γνωστούς, φίλους και αγνώστους σχετικά με το ζήτημα του σεξισμού, της ισότητας των δύο φύλων και του δικαιώματος της δημόσιας και ιδιωτικής έκφρασης των σεξουαλικών προτιμήσεων, όποιες και αν είναι αυτές.

Δυστυχώς, ακόμη και από τις πιο αντιδραστικές και υποθετικά ελευθεριακές γωνιές της κοινωνίας, επικρατεί η άποψη ότι σεξισμός και καταπίεση του γυναικείου φύλου, ή πιο εύστοχα οτιδήποτε δεν είναι σκληροπυρηνικά αρσενικό, υπήρχε στο παρελθόν. Είναι κάτι που η Δύση έχει ξεπεράσει, όπως η πανώλη, η χολέρα και τα σκλαβοπάζαρα. Οι περισσότεροι θεωρούν ότι ο κόσμος έχει σοβαρότερα προβλήματα να ασχοληθεί, όπως η κρίση, οι λογαριασμοί που τρέχουν, η πάλη των τάξεων και άλλα τόσα που γεμίζει το στόμα τους μέλι μόλις έρθει η ώρα να τα αναλογιστούν και συζητήσουν. Και μάλιστα, θεωρούν ότι οι άνθρωποι εκείνοι που θέτουν το ζήτημα της ισότητας των φύλων και της σεξουαλικής απελευθέρωσης είναι εκτός τόπου και χρόνου, ρομαντικοί, ακόμη και ηλίθιοι. Η χλεύη είναι δεδομένη. 

Δεν διαφωνώ καθόλου στο ότι τα ζητήματα της οικονομικής κρίσης και της ανεξαρτησίας είναι άκρως σημαντικά και κρίσιμα. Δεν κρύβω ότι ήμουν αυτός ο άνθρωπος. Ήμουν αυτός που χλεύαζε τα κινήματα του φεμινισμού και της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Με τον καιρό θέλησα να κατανοήσω, γιατί τόσος ντόρος; Ως φαινομενικά όχι ιδιαίτερα ιδιαίτερος, η κοινωνία δεν βάλθηκε να με τραμπουκίσει ποτέ. Δεν βίωνα το πρόβλημα, άρα δυσκολευόμουν να δεχθώ την ύπαρξή του. Ακόμη, οι περισσότερες γυναίκες φαίνονται απόλυτα χαρούμενες και ικανοποιημένες με την τρέχουσα κοινωνική οργάνωση, ενώ δεν έτυχε να συναναστραφώ ποτέ με ομοφυλόφιλα άτομα. 

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότερες γυναίκες έχουν συμβιβαστεί με τον σεξισμό, ή ακόμη χειρότερα, δεν έχουν βιώσει ποτέ τους μια αγνή φυσιολογική σχέση με ένα αρσενικό και ακόμη και όταν δημιουργείται αυτή η ευκαιρία, η μη σεξιστική συμπεριφορά του άνδρα τους ξενίζει. Ακόμη, δεν είχα ποτέ φίλους γκέι και λεσβίες γιατί απλά η κοινωνία, της οποίας είμαι μέλος, τους έχει στείλει στην απομόνωση. Η πατριαρχία και ο σεξισμός που πηγάζει από αυτή, είναι τόσο κυρίαρχα που τα θύματά τους είτε δε βγάζουν μιλιά, είτε στην κυριολεξία κρύβονται δημιουργώντας τις δικές τους κλίκες προκειμένου να αισθανθούν ένα ψήγμα ελευθερίας. Και φυσικά, εκείνοι που θέτουν το ζήτημα ανοιχτά σε δημόσιο λόγο μοιάζουν ουρανοβάμονες γιατί φαίνεται να θίγουν ένα θέμα το οποίο δεν υφίσταται. Όσο πιο κυρίαρχη είναι η καταπίεση τόσο λιγότερο εμφανής είναι. Η αλήθεια είναι ότι όλοι μας, είμαστε τόσο βουτηγμένοι και βολεμένοι ο καθένας με τους ρόλους του, στον σεξισμό που δεν μπορούμε να τον συνειδητοποιήσουμε ως ξένο, καταπιεστικό χαρακτηριστικό αλλά το ερμηνεύουμε ως "ανθρώπινη φύση".

Πως από έναν κλασικό σεξιστή τύπο μετατράπηκα σε εκείνον που συνειδητοποιεί την πραγματική έκταση του προβλήματος; 

Σοκ. Η βίωση ότι ο σεξισμός μπορεί να εκφραστεί σε τόσο ακραία μορφή, σε βαθμό που απειλεί ζωές. Όπως ακριβώς το φυλετικό μίσος, ο θρησκευτικός φανατισμός και πάει λέγοντας. Λίγοι άνδρες έχουν βρεθεί σε θέση να αποτρέψουν σωματική βία προς γυναίκα από τρίτους, πόσο μάλλον να αποτρέψουν έναν βιασμό. Είχα την τύχη, σε διάστημα μικρότερο της εβδομάδας να βιώσω και τα δύο. Έντονα. Χρειάστηκε η σωματική επέμβαση. 

Ξαφνικά ο σεξισμός ήρθε και προσγειώθηκε μπροστά μου, πραγματικός, όπως ο φασισμός. Όπως μια σφαίρα. Τόσο πραγματικός. Βίαιος. Απειλητικός. Τρομακτικός. Πόσο λίγος θα ένιωθα εάν αποφάσιζα να λακίσω; Να σφυρίξω αδιάφορα; Ευτυχώς αυτό δε μου πέρασε ούτε για λίγο από το μυαλό. 

Όλα αυτά ήρθαν να συμπληρωθούν σαν παζλ, με τις εικόνες των γυναικών που κυκλοφορούν δυο δυο στο σκοτάδι, με το κινητό μονίμως στο αφτί, ακόμη και εκείνες που ένα βράδυ φοβήθηκαν εμένα τον ίδιο και επιτάχυναν το βήμα τους σε κάποια απόμακρη γειτονιά. 

Για να μην παρεξηγηθώ, ο σεξισμός πλήττει και τους άνδρες, σε τεράστια έκταση. Αλλά ας μη γελιόμαστε, η ζωή ενός άνδρα δεν απειλείται τόσο τακτικά από τον σεξισμό όσο η ζωή μιας γυναίκας. 

Οι γυναίκες, οι ομοφυλόφιλοι και οι ομοφυλόφιλες, οι trans και οι queers δεν μπορούν να περιμένουν υπομονετικά από τους αυτοαποκαλούμενους απελευθερωτές των λαών να νικήσουν τον καπιταλισμό, τον ιμπεριαλισμό, την ελεύθερη αγορά και τον εθνικισμό και μετά να ασχοληθούν μαζί τους και να τους ρίξουν λίγα ψίχουλα ελευθερίας. Η βία δεν ιεραρχείται. Τα παραδοσιακά κινήματα της αριστεράς και της αναρχίας δεν είναι λιγότερο σεξιστικά από τον μέσο ελληναρά. 

Για αυτόν τον λόγο άλλωστε όλες αυτές οι μειονότητες οργανώνονται εκτός των κινημάτων αυτών. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια δειλή, αμήχανη πρώτη προσέγγιση. Αλλά εάν δε συνειδητοποιήσουμε ότι η Ελευθερία δεν έχει μορφές άξιες και λιγότερο άξιες, τότε αυτή η πρώτη προσέγγιση ίσως οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη γκετοποίηση και αποξένωση.

Όλα τελικά έχουν να κάνουν με το άτομο. Κάθε άνθρωπος που θέλει να δρα ελευθεριακά, κάθε άνθρωπος που θέλει να αλλάξει τον τόπο του προς κάτι πιο ελεύθερο και αγνό, οφείλει πρώτα από όλα να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει ακόμη και την πιο συνηθισμένη και φαινομενικά "μικρή" καταπίεση. Δεν υπάρχει ολίγον έγκυος. 

Την επόμενη φορά που θα αντικρίσεις το διαφορετικό στα μάτια μιας "καριόλας που προκαλεί", μιας "βρωμόπουστας κραγμένης", μιας "χοντρής αγάμητης λεσβίας" φρόντισε να προσπαθήσεις να ερμηνεύσεις τις συμπεριφορές, να βιώσεις την ψυχολογική και ίσως σωματική βία που έχει ασκηθεί από το κυρίαρχο πολιτισμικό υπόβαθρο και να αισθανθείς την βαριά παρουσία του σεξισμού. 

Τότε θα δεις ότι ο φασισμός δεν πραγματώνεται μόνο από δικτάτορες, τυράννους, ναζί, τραπεζίτες και παρακράτος, αλλά ίσως να πηγάζει από τις σκέψεις, τα λόγια και τα έργα σου. 

Για τις πρόσφατες και ερχόμενες πολιτικές εξελίξεις. (21/8)

Η παρούσα Βουλή δεν σχηματίζει κυβέρνηση. 

Μετά τις εκλογές έχουμε είτε αυτοδυναμία ΣΥΡΙΖΑ, είτε συγκυβέρνηση γερμανοτσολιάδων του Σύριζα, Νέας Δημοκρατίας, Ποταμιού και ΠΑΣΟΚ. 

Πιθανότερα:
Οι Αν.Ελ. εκτός Βουλής. 
Χρυσή Αυγή ταβάνι 9%.
ΚΚΕ σταθερά στη φούσκα του. 
Λαϊκή Ενότητα (Αντιμνημονιακό Μέτωπο) ταβάνι 12%.

Ρομαντικοποίηση και απομόνωση του αντιμνημονιακού αγώνα, αυτή είναι η βασική τακτική των ευρωλιγούρηδων και ενισχύεται από την απαθή στάση του ΚΚΕ. 
Εν μέρει ο φόβος έχει νικήσει, η αυταπάτη της αναίμακτης απελευθέρωσης έχει καταρριφθεί και μεγάλο μέρος του λαού προτιμά τον αργό θάνατο από την αξιοπρέπεια και την ουσιαστική ανάπτυξη που ενδεχομένως πρώτα περνά από τον δρόμο της πείνας και της σύρραξης και φυσικά της ρήξης με τον νεοφιλελευθερισμό. Στην προτίμηση αυτή φυσικά έχει κυρίαρχη θέση η νέα αυταπάτη ότι η Ευρώπη έχει μπει σε τροχιά αλλαγής, με απώλεση της γερμανικής ηγεμονίας και ότι τα πράγματα με κάποιο μεταφυσικό τρόπο θα πάνε καλύτερα. Άρα για ένα διάστημα, είναι δεδομένη και σίγουρη η επικράτηση της τυραννίας των Βρυξελλών. 

Ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια μακρά νέα επικράτηση των παλαιοραγιάδων και των νέων φίλων τους, είναι η παρουσίαση ενός ρεαλιστικού τρόπου εξόδου από την Ευρωζώνη και σταδιακής επιστροφής στην κρατική οικονομική πολιτική και παραγωγή. Έξοδος από το Ευρώ δεν σημαίνει απομονωτισμός. Το παγκόσμιο πεδίο είναι αχανές και οι συμμαχίες άπειρες και συνεχώς μεταβαλλόμενες. Η Ελλάδα έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός δυνητικά κυρίαρχου, ανεξάρτητου κράτους. Η αυτάρκεια με τη δεδομένη Παιδεία και κουλτούρα και στα πλαίσια της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, είναι μια ουτοπία. Η διασφάλιση όμως των αναγκών της σύγχρονης κοινωνίας είναι πραγματοποιήσιμη μέσα από τα χέρια ενός λαού που έχει συνειδητοποιήσει όλα αυτά και χρησιμοποιεί στο μέγιστο τόσο τα δώρα της ελληνικής γης, όσο και τα κατάλληλα διπλωματικά εργαλεία.

Ταυτόχρονα οι σοβαρές αντιμνημονιακές δυνάμεις οφείλουν να θέσουν το λαό σε τροχιά ρήξης και να τον πληροφορήσουν ρεαλιστικά, ότι δηλαδή θα πρόκειται για μια επαναστατική περίοδο και θα υπάρξουν συρράξεις με οικονομικούς και φυσικούς εχθρούς τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων. 

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι ο δρόμος της αυτο-κυριαρχίας και της Ελευθερίας είναι μακρύς, ανηφορικός, γεμάτος βιώματα σαν αυτά των παππούδων μας. Αυτό είναι η ρεαλιστική κατάσταση. 

Είναι στο χέρι μας να παιδεύσουμε το λαό εντός αυτού του τρόπου σκέψης και δράσης ή απλά να αποδεχθούμε ότι είναι προτιμότερο να αναθέσουμε τη διαχείριση των ζωών μας και των παιδιών μας σε δυτικοευρωπαϊκές ολιγαρχίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Our silver queen, the light thief.

Our silver queen, the light thief, stands tall.
She creates seeds of earthly life by just being
during most nights in her dark blue hall.
Galaxies and suns vanish when she comes in.

She orbits my green and cyan stone once a day,
like every loving mother spreads her arms
around her unborn child's embryonic state,
to feel the pulsating life and then she calms.

Her look has never changed and never will,
these fields of timelessness remind all that is dead,
whether it's a lost love, archaic ancestors, a thrill.
She cleans me of waste when she rises up and red.

Tonight, she is bright and full, hearts aflame.
She created a pathway on the seawater, I get in.
The purest feminine expression on my bed.
Tonight, my instinctual love belongs to Selene.

Θέρος και γη

Το δέρμα καίει και ροδίζει κάτω από τον μεσογειακό ήλιο,

η τύχη μας χαμογέλασε και ζούμε κάτω από το Πήλιο. 

Τα πλατάνια του, οι ελιές, τα κύματα και οι πηγές,

αέναη συντροφιά στης ανθρώπινης ύπαρξης τις πτυχές.

Με δροσιά και κούραση το βουνό μας έχει ταΐσει,

τόσο τους αρχαίους όσο και τους θεούς τους έχει ζήσει,

οι αντάρτες στα σπλάχνα του, άρματα για μας έχουνε κρύψει,

και οι χίπηδες εδώ την ελευθερία για λίγο έχουν αγγίξει.

Ο Παγασητικός προστάτης των παράκτιων θνητών φαντάζει.

Με το Τρίκερι απ΄τη μια και το Αχίλλειο από την άλλη,

η αγκαλιά του κόλπου με άλλου τόπου δε μοιάζει.

Εδώ, η θάλασσα κι η γη ατέρμονη θαρρείς πως κάνουν πάλη.

Η νήσος Σκιάθος φτωχομάνα μα και κοσμοπολίτικη,

της Σκοπέλου τα δάση γαλήνη εμπνέουν αγιορείτικη.

Η Αλόννησος πατρίδα της άγριας και ελεύθερης ζωής.

Στις νήσους των Μαγνήτων σε καλώ να αφεθείς. 

Το θέρος δίχως τη γη μου δεν μπορεί να κάνει,

για αυτό το λόγο άλλωστε εδώ βρίσκεται πάλι.

Η θέρμη των ημερών μέσα μου επωάζει

τους σπόρους της δράσης και της ευδαιμονίας. 

Ως αρχαίος, μέσα από τη φύση, τους θεούς μου κάνω χάζι.

Ως Μάγνης ιθαγενής με την ιδέα φλερτάρω της καλοζωίας,

ως αντάρτης πολιτισμικός δεδομένα εισάγω νέα,

μπορεί η μιζέρια τώρα να σε τυραννά, μα η Ζωή είναι Ωραία.

Προσθήκη λεζάντας

Σύντομη κριτική στη συνέντευξη Τσίπρα (14.7)

Δηλώσεις κλειδιά από τη συνέντευξη Τσίπρα:

- Για την έξοδο από το ευρώ: Ζήτησα ανάλυση και τις επιπτώσεις και είδα πως αυτό δεν μπορεί να αποτελεί εναλλακτική. Όμως και εγώ δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου την έξοδο από το ευρώ. 

- Δεν μπορώ να δεχτώ πως η Ευρώπη ανήκει στο Σόιμπλε και έδωσα όλη μου τη δύναμη για αυτό. Σχέδιο Β δεν υπάρχει. Η άτακτη χρεοκοπία δεν ευνοεί κανένα. Το Σχέδιο Β ήταν το σχέδιο Σόιμπλε. 

- Υπερτιμήσαμε τη δύναμη του δίκιου και της ισχύος του λαού. Οι εταίροι μας μάς δείχνουν ότι στις χώρες που βρίσκονται σε πρόγραμμα δεν έχουν σημασία οι εκλογές. Στη ζωή και στην πολιτική, πρέπει να παίρνεις ρίσκο. Και να παραδέχεσαι την ήττα σου, όταν έρχεται.

- Μπορείτε να με κατηγορήσετε για αυταπάτες, πως η Δημοκρατία μπορεί να κερδίσει, αλλά όχι ότι είπα ψέματα. 

Αγαπητέ Τσίπρα, όπως έγραψε και κάποιος στο Twitter: "Σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ, έπρεπε να υπάρχει όπως το σχέδιο αντιμετώπισης σεισμών." Τόσο αυτονόητο έπρεπε να είναι. Και αποτελεί τεράστιο τακτικό λάθος η μη σύνταξη και ανάλυσή του. Όσο και να θες να "σώσεις" και να εκδημοκρατίσεις την Ευρώπη, δεν είναι αυτός ο σκοπός σου. Ο σκοπός σου ως Έλληνας πρωθυπουργός είναι το συμφέρον του λαού. Και ειδικά αυτών που έχουν πληγεί από τα δύο προηγούμενα Μνημόνια. Και φυσικά αυτό περνά μέσα από το εθνικό νόμισμα, την εγχώρια παραγωγή και την αυτοδιαχείριση αυτού του τόπου. Πλέον, είμαι απόλυτα σίγουρος ότι ούτε και εσύ θα έχεις αυταπάτες γύρω από αυτό.

Όχι, στην πολιτική δεν παίρνεις ρίσκα. Γιατί το ρίσκο, εκτός από τον κώλο σου, μπορεί να βλάψει, ακόμη και να σκοτώσει, εκατομμύρια άλλους ανθρώπους. Ρίσκα παίρνεις στο Τζόγο, και οπουδήποτε αλλού, αλλά όχι στην Πολιτική. Στην Πολιτική αναλύεις και αποφασίζεις. Δεν ρισκάρεις τις ζωές ανθρώπων, δεν τζογάρεις παρέα με νταβατζήδες και σίγουρα δεν μπλοφάρεις έξοδο από το ευρώ, δημιουργώντας αυταπάτες αξιοπρέπειας σε έναν λαό που υπόκειται σε γενοκτονία. 

Όταν ο ένας έχει ως όπλο το δίκαιο και ο άλλος την ικανότητα ή μη επιβίωσης ενός ολόκληρου λαού, τότε είναι ξεκάθαρο ποιος θα κερδίσει. Δεν ζεις σε παραμύθι. Το όπλο της όσο το δυνατόν πιο ομαλής εξόδου από το ευρώ και της μονομερούς καταγγελίας του χρέους και του μνημονίου σου το πρόσφερε ο λαός απλόχερα. Οι περισσότεροι ήμασταν έτοιμοι. Μόνο οι ραγιάδες δεν ήταν.

Σε κατηγορώ, όχι επειδή έχασες. Αλλά επειδή έχασες λόγω καλής πίστης προς τους "εταίρους", λόγω ατιμωρησίας των βοθροκάναλων και των παπαγάλων και λόγω φόβου αντιμετώπισης των ρεαλιστικών επιλογών. Ο φόβος τελικά, δε λύγισε το λαό, αλλά λύγισε εσένα. Είχες όντως την ικανότητα και τους συσχετισμούς, ακόμη και με δυσκολίες, να επαναφέρεις τη χώρα στη δημοκρατία, την αξιοπρέπεια και την αυτοκυριαρχία. Ηττήθηκες επειδή είχες αυταπάτες. Ηττήθηκες επειδή επέλεξες να ηττηθείς.  

Ο λαός όμως δεν θα απολέσει την Ελπίδα που εσύ του έδωσες. Μπορεί όμως, να μην είσαι πια κομμάτι αυτής της Ελπίδας.

Διαπραγμάτευση: Γιατί ηττήθηκε ο λαός;

Σε κάθε μάχη, χαμένη ή κερδισμένη, οφείλεις να εντοπίσεις τα χαρακτηριστικά εκείνα τα οποία οδήγησαν στην τελική έκβαση.

Λοιπόν, τι είναι αυτό που κόλλησε την κυβέρνηση Τσίπρα στον τοίχο; Και μάλιστα στημένη στα τέσσερα, όπως ακριβώς και οι προηγούμενες κυβερνήσεις;

Υπάρχει η άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά αλλά και για αρκετούς μήνες εντός της διαπραγμάτευσης, έπιασε με ακρίβεια τον παλμό του λαού. Συμφωνώ απόλυτα. Τούτο άλλωστε τον οδήγησε στην εξουσία. Μια εξουσία πλήρως υποταγμένη σε ξένα κέντρα που όμως είχε τη ρεαλιστική πιθανότητα να ανεξαρτητοποιηθεί. Το γεγονός όμως αυτό δεν είναι απαραιτήτως καλό από μόνο του.

Και αυτό γιατί ο λαός είχε αυταπάτες ως προς την ευρωπαϊκή ιδέα. Με εξαίρεση τους φασίστες της Χρυσής Αυγής (και αυτοί με εκλάμψεις "ποταμίσιου" ευρωπαϊσμού), το Κομμουνιστικό Κόμμα, την εξωκοινοβουλευτική αριστερά και την παραδοσιακή αναρχία, η υπόλοιπη κοινωνία πίστεψε ότι οι εταίροι μπορούν να κάνουν πίσω και ότι η Ευρώπη μπορεί να εκδημοκρατιστεί καθώς και να επιτευχθεί μια συμφωνία δίχως ίχνος υφεσιακών μέτρων, κάτι που θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να εφαρμόσει το περίφημο πρόγραμμα Θεσσαλονίκης. Αυτή η αυταπάτη μεταφέρθηκε σύσσωμη στο κυβερνητικό και διαπραγματευτικό επιτελείο. Και εκεί ακριβώς ήταν η αρχή της ήττας.

Η αυταπάτη όμως έχει ρεαλιστικές βάσεις. Δεν είναι εντελώς ρομαντική. Και αυτό είναι ακόμη χειρότερο καθώς αυτή ακριβώς η αίσθηση πραγμάτωσης του εκδημοκρατισμού της Ευρώπης έγινε το σκληρό ναρκωτικό που σκότωσε τελικά την Ελληνική κυβέρνηση. Το ότι η Ευρώπη και ιδιαιτέρως η διαπραγμάτευση δεν είναι ένα γραμμικό και παραδοσιακό στρατόπεδο όπου στη μια πλευρά βρίσκεται η αγουροξυπνημένη Ελλάδα και από την άλλη η κακιά, φασιστική Ευρώπη, αποδεικνύεται από τα κονταροχτυπήματα μεταξύ Αμερικάνων και Γερμανών μέσω του ΔΝΤ, Ρέντσι - Μέρκελ, Ντράγκι - Σόιμπλε και πάει λέγοντας.

Το μέγιστο τακτικό λάθος της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας δεν είναι άλλο από την υποτίμηση του βαθμού ολοκλήρωσης της Γερμανικής ηγεμονίας επί της Ευρωζώνης. Ο Τσίπρας προσπάθησε να σώσει την Ευρώπη ενώ εκείνη δε του το ζήτησε ποτέ.

Κάποια στιγμή άρχισε να γίνεται αισθητό το βάρος αυτής της ηγεμονίας. Τα τελεσίγραφα έφθαναν στο Μαξίμου το ένα μετά το άλλο, τα νταούλια και οι ζουρνάδες σίγησαν και η σφαλιάρα που έφαγε η συγκυβέρνηση έπρεπε να την έχει βγάλει από τούτη την αυταπάτη και τη μάταιη επιχείρηση διάσωσης των λαών της Ευρώπης. Με το ζόρι παντρειά δε γίνεται άλλωστε. Με το ζόρι, μόνο ο βιασμός επιτυγχάνεται.

Τότε, η κυβέρνηση έδειξε να ξυπνάει. Και εκεί είναι που η λάθος τακτική αρχίζει να μετατρέπεται σε προδοσία. Ο Τσίπρας άρχισε να διαμηνύει στα διεθνή φόρα ότι "οι Έλληνες είναι καλοί με τις φουρτούνες και δεν θα φοβηθούν να ανοιχτούν σε άγνωστες θάλασσες για να βρουν νέα ασφαλή λιμάνια", ο Λαφαζάνης προσέγγισε τη Μόσχα για φυσικό αέριο και το Καράκας για φθηνό πετρέλαιο. Αποκορύφωμα ήταν η κήρυξη δημοψηφίσματος και ο επικός λόγος Τσίπρα στο Σύνταγμα, μπροστά σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Η προδοσία έγκειται στο ότι όλα αυτά ήταν μια τεράστια και χυδαία μπλόφα προς τους δανειστές η οποία συγχρόνως γέννησε στα μυαλά των Ελλήνων την ιδέα της ηρωικής και αξιοπρεπούς εξόδου από τη Γερμανική κλίκα. Δηλαδή οι Έλληνες, από την αυταπάτη της διάσωσης της Ευρώπης σύρθηκαν στην αυταπάτη της εθνικής ανεξαρτησίας. Φυσικά, το δεύτερο ενδεχόμενο δεν είναι αυταπάτη de facto αλλά ποτέ δεν υπήρχε πραγματικά στα σχέδια της κυβέρνησης, ενώ στα μυαλά των ανθρώπων αυτή η ιδέα άνθησε και μάλιστα φάνταζε πιο κοντά από ποτέ.

Καταλήξαμε τελικά στη στιγμή όπου η Γερμανία απαίτησε πλήρη υποταγή ή έξοδο. Και ενώ φαινομενικά αυτό φάνταζε εύκολη επιλογή προς έξοδο για την Ελλάδα, στην πραγματικότητα ήταν εύκολη και άμεση επιλογή προς υποταγή καθώς η Ελλάδα δεν έκανε ποτέ τίποτα για να προετοιμάσει το έδαφος για ένα Grexit. Και τούτο αποδεικνύει την πλήρη ανικανότητα της κυβέρνησης διότι απλούστατα υπήρχε όλος ο χρόνος και η όρεξη από τρίτους, προκειμένου να πραγματοποιηθεί με τους καλύτερους όρους μια επιστροφή της Ελλάδας σε εθνικό νόμισμα και ανασυγκρότηση της εγχώριας παραγωγής. Και φυσικά, όταν οι ξένοι αναλυτές διατυμπάνιζαν ότι ο Τσίπρας έχει ήδη νικήσει τη Μέρκελ γιατί εννοεί το Grexit, είχανε πέσει θύματα στη μπλόφα, όπως ακριβώς και ο ελληνικός λαός.

Η μπλόφα αποκαλύφθηκε τόσο στους αποικιοκράτες όσο και στον λαό, η κυβέρνηση χάνει και την παραμικρή διαπραγματευτική ισχύ καθώς και τη συμπαγέστατη στήριξη του λαού. Ο Τσίπρας από ήρωας μετατράπηκε όχι απλά σε μια από τα ίδια, αλλά κάτι χειρότερο καθώς έπαιξε με τον χείριστο τρόπο με το λαό. Τουλάχιστον, οι προηγούμενοι χρησιμοποιούσαν την τρομοκρατία, ο Τσίπρας τάισε τις μάζες ψευδαισθήσεις ελευθερίας και αξιοπρέπειας.

Τελικά;

Η καχυποψία επαληθεύτηκε. Η γραμμή του αντιευρωπαϊκού μετώπου επικράτησε πανηγυρικά. Οι Συριζαίοι είτε κρύβονται, είτε γίνονται νεοΠασόκοι που μιλούν για σταθερότητα και εθνική ομοψυχία. Ο λαός μουδιασμένος και άβουλος, και το χειρότερο, δυσκίνητος. Εάν στο ΣΥΡΙΖΑ δεν ηγεμονεύσει η μερίδα που τάσσεται υπέρ της προετοιμασίας και πραγματοποίησης ενός Grexit, τότε οδεύουμε ολοταχώς προς ένα τρίτο υφεσιακό και θανατηφόρο μνημόνιο, που θεωρώ σχεδόν σίγουρο. Πλέον, η κατάσταση έχει εξελιχθεί σε περίπτωση win - win για τους αποικιοκράτες, καθώς είτε θα ολοκληρωθεί μια πολιτική ήττα για την αριστερά και τους Έλληνες, είτε θα διαμορφωθεί ένα άτακτο και χαοτικό Grexit, με ύφος παραδειγματικό προς την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία. Η κυβέρνηση ποτέ δε θεώρησε σοβαρά τη μόνη αξιοπρεπή και με προοπτική πορεία της χωράς, την προοπτική της οργανωμένης εξόδου. Εάν το είχε κάνει, θα το είχε πραγματοποιήσει εύκολα και θα μιλούσαμε για λαϊκή κυριαρχία.

Διακρίνω όμως κάτι θετικό από όλο αυτό. Η αυταπάτη ανεξαρτησίας που σέρβιρε ο ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε τις τελευταίες μέρες σε προϋποθέσεις για τη σύσταση ενός σταθερού αντιευρωπαϊκού μετώπου το οποίο θέτει ξεκάθαρα ζήτημα επιστροφής σε εθνικό νόμισμα και ευρύτερης επιστροφής στην αυτοκυριαρχία και αυτοδιαχείριση αυτού του τόπου. Φυσικά, αυτό το μέτωπο υπάρχει εδώ και χρόνια, τώρα αναδύεται η ευκαιρία να γίνει μαζικό και να ηγηθεί των λαϊκών αγώνων στους δρόμους.

Άραγε, υπάρχει Αριστερά μετά τη Βουλή;

Το ποδήλατο και η ζωή.

Τι θα ήταν το καλοκαίρι χωρίς ποδήλατο; Χωρίς ανηφόρες που σου κλέβουν τις ανάσες προτού εκείνες καλά καλά γεννηθούν και χωρίς κατηφόρες που κάνουν τα μάτια να δακρύζουν;

Κάθε αθάνατο παιδί έχει την ανάγκη να βιώσει την ένταση της κίνησης, καθημερινά. Πόσο μάλλον μέσα στο κατακαλόκαιρο. Πολλοί το βγάζουν σε γυμναστήρια ή κάνοντας κύκλους γύρω από οπτικά αδιάφορα περιβάλλοντα. Υπάρχουν και οι άλλοι που δε τους αρκεί απλά να ευχαριστήσουν το σώμα τους αλλά και την ψυχή τους. Έτσι λοιπόν παίρνουν τα βουνά και τα λαγκάδια, είτε τρέχοντας, είτε ποδηλατώντας. Και η ουσία ξεκινά.

Χθες λοιπόν, βίωσα μια πολύ έντονη διαδρομή, τα είχε όλα. Και τελικά, δε μπόρεσα παρά να συγκρίνω τις ανηφόρες, κατηφόρες και ισάδια της με τις αντίστοιχες πορείες που προσφέρει η ζωή μέσα στα χρόνια.

Ας ξεκινήσω από τα απλά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρετό και ψυχικά κουραστικό από ένα υπερβολικά μακρύ ισάδι. Κατά τη διάρκειά του, σχεδόν τίποτα δε συμβαίνει. Το συνηθίζεις πριν καν το καβαλήσεις αλλά με το που το δεις. Όσο το ισάδι διαρκεί το σώμα ούτε προσπαθεί, ούτε ξεκουράζεται στο μέγιστο δυνατό. Υπάρχει όμως κάτι που για τους περισσότερους ανθρώπους κάνει αυτήν την πορεία ακαταμάχητη και προτιμάται κατά κόρον, τόσο στις φυσικές διαδρομές του καλοκαιριού, όσο και στις συμβολικές διαδρομές της ζωής. Αυτό το χαρακτηριστικό δεν είναι άλλο από τη φαινομενική ασφάλεια, τη ρουτίνα. Ο ποδηλάτης της ζωής νομίζει ότι όταν τίποτα δε συμβαίνει, τίποτα δεν αλλάζει και άρα εσφαλμένα θεωρεί ότι αυτό που έχει χτίσει είναι ασφαλές. Δεν γνωρίζει φυσικά ότι "για να ακολουθήσεις τους ρυθμούς της ζωής πρέπει να τρέχεις και για να πάρεις την όποια κατάσταση στα χέρια σου πρέπει να τρέχεις ακόμη γρηγορότερα". Η αδράνεια είναι κολλητή της παρακμής και όχι της ασφάλειας. Φυσικά, δεν φαντάζει τίποτα πιο ανακουφιστικό από μια πλατιά ευθεία όταν εκείνη όμως έρχεται μετά από ανηφοριά. Σου επιτρέπει τόσο να ξεκουραστείς όσο και να απολαύσεις τη θέα, να την παρατηρήσεις, ένα δώρο πολύ σημαντικό. Φρόντισε λοιπόν να ντύσεις τα ισάδια σου με ανηφόρες και κατηφόρες.

Ανηφοριές. Οι περισσότεροι θα ηττηθούν με το που τις δουν. Θα προτιμήσουν στροφή 180 μοιρών αντί να προσπαθήσουν να τις τιθασεύσουν. Ομολογώ ότι όταν μια απότομη και διαρκής ανωμεριά θεαθεί το ηθικό πέφτει στα τάρταρα. Ακαριαία σχεδόν σε πλημμυρίζουν σκέψεις φυγής και υποταγής. Εκεί ακριβώς είναι που πρέπει να επαναφέρεις τον εαυτό σου σε μια μαχητική νοοτροπία και να τον ταΐσεις πείσμα. Κάθε ανηφόρα έχει την κερκόπορτα της, τον τρόπο της. Για να την ξεπεράσεις οφείλεις πρώτα να τη μάθεις. Να εντοπίζεις τις αλλαγές στην κλίση της και σε συνδυασμό με τα ενεργειακά σου αποθέματα να προσαρμόσεις την κατάλληλη ταχύτητα. Πολύ μεγάλη ταχύτητα θα κάνει τη συνέχεια αδύνατη καθώς μια πεταλιά θα ρουφήξει όλη σου την ενέργεια, ενώ πολύ μικρή ταχύτητα θα δημιουργήσει δυσαρμονία ανάμεσα στον ρυθμό της κίνησης και της αναπνοής με αποτέλεσμα να στερέψεις άμεσα. Η κατάλληλη αντίσταση θα σου προσφέρει αρκετή δύναμη ώστε να ολοκληρώσεις την πεταλιά ενώ η ανάσα που θα έρθει την κατάλληλη στιγμή θα σου δώσει εκ νέου ικανότητα να συνεχίσεις. Και αφού πας με τα νερά της και φτάσεις στην κορυφή της, τότε σου προσφέρονται δύο δώρα. Αρχικά, η θέα. Έχεις λίγο χρόνο να βιώσεις και να συμμετάσχεις στην προσφερόμενη ομορφιά. Και έπειτα συνήθως ακολουθεί το μεγαλύτερο δώρο, η κατηφόρα.

Δε χρειάζεται να αναλύσω ιδιαίτερα την κατηφόρα. Πλήρης ξεκούραση, σωματική και ψυχική και ταυτόχρονα μέγιστη ταχύτητα, δηλαδή μέγιστη και ταχεία πρόοδος. Τότε είναι που ανταμείβεσαι πλήρως από το σύνολο της διαδρομής, ο αέρας που χτυπά το πρόσωπό σου σε ανανεώνει και όσο αυξάνει η ταχύτητα το ίδιο κάνει και η αδρεναλίνη. Είναι η στιγμή που ο δρόμος σε πάει μόνος του, εσύ απλά απολαμβάνεις. Ακόμη απορώ με εκείνους που διασχίζουν τις κατηφόρες πιέζοντας συνεχώς το φρένο. Μετατρέπουν όλη την προηγούμενη διαδρομή σε δώρον άδωρον. Αυτό προκύπτει από την εσφαλμένη συνεχή προσκόλληση στην ασφάλεια, θυσιάζοντας φυσικά την εξέλιξη. Δεν είναι λίγες οι φορές που η εξέλιξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το συναίσθημα της ανασφάλειας και του ρίσκου. Φυσικά, κατά τη βίωση της κατηφόρας οφείλεις να έχεις τη συγκέντρωσή σου συνεχώς σε αυτή γιατί έστω και μια μικρή αφαίρεση μπορεί να σε τραυματίσει σοβαρά. Δεν πρέπει να παρατηρήσεις τη γύρω ομορφιά ούτε για λίγο. Αυτό είναι προνόμιο που προσφέρουν οι κορυφές και οι ευθείες. Τούτο μεταφράζεται ως η προσήλωση που πρέπει να δείχνεις κάθε φορά που οι εξελίξεις στη ζωή σου τρέχουν πολύ γρήγορα και φυσικά να μην υποτιμάς καταστάσεις γιατί μια ενδεχόμενη αποτυχία λόγω απροσεξίας ή αλαζονείας είναι πάντα εξευτελιστική.

Τελικά, βλέπεις ότι κάθε διαδρομή έχει τη γλύκα της. Κάθε διαδρομή εμπεριέχει και τις τρεις μορφές που περιγράφω παραπάνω. Όταν γνωρίζεις που βρίσκεσαι και που επιθυμείς να βρίσκεσαι, αυτομάτως δημιουργείται μπροστά σου ένα σύνολο δυνητικών διαδρομών, η κάθε μια με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Οφείλεις απλά να επιλέξεις εκείνη που σου ταιριάζει περισσότερο. Όταν δεν έχεις ιδέα ποιος είσαι και που πας, τότε θα χαράξεις τις δικές σου πορείες. Πρέπει όμως να μην αφεθείς στις εύκολες και χαμηλού ρίσκου διαδρομές γιατί το πιο πιθανό είναι να κάνεις έναν μεγάλο, ανούσιο κύκλο και να πας από εκεί που ήρθες. Ίσως βέβαια από την άλλη, ο ανούσιος αυτός κύκλος να σου δώσει την αυτογνωσία ώστε να εκτιμήσεις ορισμένες καταστάσεις και να πορευθείς στο μέλλον σε πιο ουσιαστικές επιλογές.  Γιατί όπως λέει και ο σοφός "κανένας" από τους Ιππείς της Πύλου: "Άμα δε ξέρεις που πας, γύρνα πίσω!"

Καλόν δρόμο!

Δημοψήφισμα: Προς τους "Όχι Γιάννη, Γιαννάκηδες"

Το άρθρο δεν είναι πολιτικό, αλλά εστιάζει στα ψυχολογικά αίτια της αποχής από το δημοψήφισμα.

Ειλικρινά, πίστευα ότι στην παρούσα συγκυρία δεν θα χρειαζόταν καν να μπω σε αυτόν τον κόπο, αλλά να που έσφαλα.

Δεν θα ασχοληθώ εδώ με τα γιουσουφάκια του ΝΑΙ. Αυτοί οι άνθρωποι είτε έχουν εικοσάμετρα κότερα, καθώς οι πρόγονοί τους ήταν άριστοι υπηρέτες των εκάστοτε ψυχασθενών κατακτητών και ήταν εξίσου άριστοι στο να στέλνουν τους "μη κανονικούς", μη "φιλήσυχους" γείτονες τους στο απόσπασμα ή απλά ο μπαμπάς τους έμαθε να εκμεταλλεύεται άψογα το τρύπιο αυτό σύστημα των προηγούμενων δεκαετιών και τώρα ζορίζονται καθώς οι τρύπες αυτές ναι μεν δεν κλείνουν αλλά μικραίνουν με αποτέλεσμα να μη τους χωράνε όλους, είτε πρόκειται για φτωχόπαιδα που δεν συνειδητοποίησαν ποτέ ότι είναι τα άβουλα, χορτάτα πρόβατα σε ένα λιβάδι που για τα παιδιά τους θα έχει μετατραπεί σε ένα βιτσιόζικο σφαγείο με βιτρίνες, ώστε να το βλέπουν οι άρρωστοι θεσμοί και να εκσπερματώνουν.

Εδώ θα ασχοληθώ με εκείνους τους "όλοι ίδιοι είναι μαν", τους "μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα", τους "όχι Γιάννης, Γιαννάκης" και τους "άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς".

Σε καταλαβαίνω αγαπητέ, έχεις ψυχολογικό πρόβλημα με τα κόμματα και φοβάσαι ότι από την κάλπη θα αναδυθούν τα τέρατα του κομματοσκυλισμού και του νεοελληνισμού και θα σε σύρουν σε μια ζωή πελατείας και υποταγής. Το έχω και εγώ αυτό το πρόβλημα, όποτε βρίσκομαι περιτριγυρισμένος από νεολαίες κομμάτων, συντρόφους στεκιών και γενικά οτιδήποτε λειτουργεί ως αγέλη ή κλίκα, με πιάνει άμεσα μια τάση και ανάγκη να διαφοροποιηθώ και να δείξω ότι δεν είμαι ίδιος. Πρόκειται για ψυχολογικό πρόβλημα και λιγότερο για πολιτική στάση η οποία έχει εξαχθεί από τη λογική.

Παρόλα αυτά θα με βρεις όλο τριγύρω τους να τους σπάω και να μου σπαν τα νεύρα, αλλά τελικά θα δημιουργηθούν ουσιαστικές κουβέντες με αγνή επιχειρηματολογία αντί για αράδιασμα παρωχημένων ατακών. Επίσης, όποτε βρω κάλπη θα φροντίσω να πετάξω μέσα της το χαρτί μου, το οποίο μπορεί να έχει ζωγραφισμένες πούτσες, να αγκαλιάζει ένα σαλάμι αέρος ή και να περιέχει ένα καθαρό, ακέραιο ψηφοδέλτιο. Η ζωή αλλάζει και η ρόδα γυρνάει, το ίδιο και η στάση μου και η αντίδρασή μου απέναντι στα γεγονότα. Ακόμη, έχω χαμηλά στάνταρντς, δεν περιμένω να συμφωνώ πλήρως με το ψηφοδέλτιο που θα στηρίξω, δε γίνεται άλλωστε, αφού πάντα θα φροντίσω κάτι να μου βρωμάει. Αλλά θα στηρίξω αυτό που είναι λίγο πιο κοντά, στρατηγική ονομάζεται αυτό και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιερή έννοια της Πολιτικής, της ενασχόλησης δηλαδή με τα κοινά.

Είμαι ζωντανό παράδειγμα λοιπόν, ότι το ψυχολογικό σου αυτό πρόβλημα, ο ελιτισμός σου, η κακομαθησιά σου, δεν είναι ο ουσιαστικός λόγος που την Κυριακή και κάθε Κυριακή εσύ θα φοράς το ύφος του ξερόλα, αυτού που έχει αναλύσει την Πολιτική στο μέγιστο δυνατό επίπεδο και θα απέχεις. Ξύπνα κομπλεξικέ μου άνθρωπε, δεν τα ξέρεις και δεν θα τα ξέρεις ποτέ όλα, όσο η γνώση σου αποφασίζει για τις απόψεις σου, τόσο αποφασίζει η άγνοιά σου και άλλο τόσο η ανάγκη σου του να φανείς σπουδαίος.

Αφού λοιπόν εγώ την Κυριακή θα ρίχνω το ΟΧΙ μου, τότε θεωρητικά μπορείς και εσύ. Το πρόβλημα επομένως έγκειται αλλού, κάπου βαθύτερα στον ψυχισμό σου. Να σου πω τη βασική μας διαφορά; Είσαι δειλός! Τρέμεις στην ιδέα ότι θα ζήσεις με τις επιπτώσεις των δικών σου προσωπικών επιλογών και όχι κάποιου ξύλινου, απρόσωπου γραφειοκράτη που μπορείς ελεύθερα να τον γιουχάρεις ενώ αυτός δε θα σε ακούσει ποτέ.

Στη ζωή σου έχεις μάθει να λουφάζεις. Ήσουν το παιδί που για να τύχει καλής μεταχείρισης από τους μεγάλους, κάρφωνες τον φίλο σου που πέταγε νερομπάλονα και χτύπαγε κουδούνια. Ήσουν ο έφηβος που δεν συμμετείχε στις αλητείες της εποχής. Είσαι πια ο ενήλικος που απέχει και θα απέχει πάντα από ό,τι ουσιώδες συμβαίνει γύρω του.

Μπορεί αγαπητέ να έχεις μάθει από τους γονείς σου, το σχολειό σου και το εργασιακό σου περιβάλλον, να μη φέρεις ποτέ άποψη πριν τη λήψη αποφάσεων, να αφήνεις τα πράγματα να εξελιχθούν "φυσιολογικά" και κατόπιν εορτής να εκφράζεσαι σχετικά με το πως έπρεπε να έχουν γίνει αυτά τα πράγματα. Ανήκεις με λίγα λόγια στην κουλτούρα της αντίδρασης. Έχεις εκπαιδευτεί να αντιδράς, όχι να δρας.

Λοιπόν φίλτατε, θέλω να σε ενημερώσω πως σε τούτη τη γη υπάρχουν άνθρωποι που δρουν, που δεν είναι δειλοί, που η ελευθερία τους είναι σημαντικότερη από όλα τα χρήματα του κόσμου. Θέλω επίσης να σε ενημερώσω ότι δεν έχεις το δικαίωμα να στερήσεις την πραγμάτωση της απο-αποικιοκρατίας σε εμένα και το παιδί σου.

Δεν έχω αυταπάτες. Το δημοψήφισμα δεν φέρει ένα σαφές δίλημμα. Ένα ενδεχόμενο ΟΧΙ μπορεί να ερμηνευθεί κατά συνείδηση και όχι οικουμενικώς, με αποτέλεσμα ο τόπος αυτός να μην τραβήξει προς την ελευθερία. Γνωρίζω όμως όσο και εσύ και πιθανότατα καλύτερα το ΝΑΙ. Γνωρίζω πως είναι να σου κόβουν το ρεύμα, να σε αναγκάζουν να φεύγεις, να σε κυνηγούν γιατί είσαι λεκτικά αντίθετος, να σε απολύουν, να σε υποχρεώνουν να επιβιώνεις στη χώρα που το ευ ζην θα έπρεπε να είναι αυτονόητο.

Θα ψηφίσω ΟΧΙ λοιπόν γιατί δεν θέλω άλλους χαμογελαστούς γιάπηδες, άλλους νεκρούς εργάτες, άλλους ρηχούς ανθρώπους. Πως μπορεί άλλωστε κάποιος να συμφωνεί στον σαφή βιασμό και εξευτελισμό του; Γιατί η αποχή σου είναι ένοχη σιωπή, είναι διακριτική κατάφαση. Τα μέτρα είναι απόλυτα και συγκεκριμένα.

Καταλαβαίνω, μπορεί να μη ξέρεις τι θες, είσαι όμως σίγουρος για το τι δεν θες. Βγες από το κλουβάκι σου, από τη σιγουριά της άποψής σου, από την καλλιεργημένη επί χρόνια μέσα στην ψυχοσύνθεση σου δείλια.

Βγες. Ζήσε.

I'm a satyr.

I run where you watch your step.
My cries echo at the deepest forests,
where you keep silent so I won't find you.
I feel joy where you feel fear.

Chaos is my dearest friend,
cause it causes the sweetest protests.
I'm addicted to tasting something new,
while I change year by year.

The darkest caves bear my existence,
those wombs of Earth keep me clean
from your shallow thoughts and
distorted criteria of acceptance.

I drink my mother's pure milk,
before it reaches down to the sea.
Up in mountains I chill for leisure,
cause in your stale lives I'd rot.

Your daughters tremble by my side.
Your sons do the same too.
The first ones due to pleasure,
the others fear what they should not.

When you'll see me I'll be just like you.
My horns are spiritual, my long ears too.
Long days and longer nights await you,
If you'll ever wish to see my true nature
and the plans that I'm up to.

But never let that slip your mind.
I'm a satyr and you're in my lair.
I will hunt you but I may leave you then.
My Love is something you just don't get.

I'll show you how to hunt essence
as soon as you realize you're a victim.
My flute's melody will charm you,
when you'll have enough with their noise.

I'm a satyr.
I run where you watch your step.

Για τις μέρες που έρχονται.

Έλα, μη φοβάσαι. Το βλέπω στα μάτια σου.
Ορθάνοιχτα, η καρδιά σου σχεδόν ακούγεται.
Οι ανάσες θαρρείς πως στο οξυγόνο αυτό δεν αρκούνται.
Το βήμα σου δειλό, τα κόκκαλά σου δύσκολα ωθούνται.
Πιάσε το χέρι μου, η βοήθειά μου έρχεται.
Το χέρι μου τρέμει όπως και το δικό σου.

Ξέρω τι θα με ρωτήσεις.
Οι άλλοι γιατί είναι ήρεμοι;
Γιατί να μην φοβούνται;
Πως κοιμούνται ήσυχοι
και τι αναρωτιούνται;
Να χαίρεσαι που τον φόβο έτυχε να ζήσεις.

Εκείνοι που τρέμουν είναι οι λίγοι
που γνωρίζουν πως η μάχη των μαχών
στο αφτί τους ψιθυρίζει.
Και τότε την κοιτούν και εκείνη τους αγγίζει,
το αίμα το χώμα πλημμυρίζει και είναι των εχθρών.
Έτσι σώζουν ό,τι αγαπούν αυτοί οι λίγοι.

Οι άλλοι που δε ψυχανεμίζονται την αλλαγή
οι φιλήσυχοι και οι υπεράνω
στην πηγάδα της Ιστορίας πέφτουν
κι η εξέλιξη τους έχει πια ξεφορτωθεί.
Άνθρωποι που δε κοιτούν πια άνω
γιατί τις επιλογές τους τώρα μισούν.

Ο φόβος τελικά μαρτυρά τους νικητές
γιατί φοβούνται πριν ματώσουν
και σαν τον κατατροπώσουν
οι καρδιές τους είναι φλογερές.
Η φλόγα απ΄την καρδιά τους καίει
ό,τι παλιό και σάπιο στο νου τους επιπλέει.

Ο φόβος γεννιέται από το μυαλό σου για να σφαχτεί από τις πράξεις σου. Και όταν σφαχτεί στην εξέλιξη θα θυσιαστεί και εκείνη απλόχερα θα σου δώσει μια ζωή ελεύθερη και α-ληθινή.

Μεγαλύτερη ήττα δεν υπάρχει, από το να έχεις τον φόβο σου στο νεκροκρέββατό του και να τον ταΐσεις θαλπωρή. Η δείλια σου τροφή του μπορεί να γίνει ακόμη και στην ύστατη στιγμή.

Στη στράτα που βαδίζουμε απλώνουμε φωτιά
εύκολα, όπως στα ξερά φύλλα της ελιάς,
μα δεν αγριεύεσαι γρι,
η ανάσα σου στέκει έντονη,
τα μεγάλα σου μάτια πια,
το μέλλον καρφώνουν προκλητικά.
Αυτό ήθελα να δω και αισθάνομαι χαρά,
γιατί σε άλλα ζευγάρια μάτια,
αυτά όλα φάνταζαν όνειρα ανεκπλήρωτα.

Δημοψήφισμα. Μερικές σκέψεις.

Επιτέλους. Ήρθε η ώρα αυτοί οι υπήκοοι ιθαγενείς, οι εθελοντές δούλοι, οι ραγιάδες, αυτοί που βλέπουν λάμψη μέσα στη φάκα και τρέχουν προς τα πάνω της αλλά και οι ρομαντικοί, οι ρεαλιστές, οι ταπεινωμένοι, οι πληγωμένοι, οι συγγενείς των φυλακισμένων αγωνιστών και των αυτοκτονημένων, να πάρουν άμεσα την απόφαση στα χέρια τους. Οι Έλληνες, όλοι, αποφασίζουν για την κοινή τους τύχη. Είναι μια ημέρα υπερήφανη, σπουδαία, που θα γραφτεί στα βιβλία της Ιστορίας ως η επανίδρυση της Δημοκρατίας στα μέρη μας. 

Ή μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα; 

Το δίλημμα που θέτει η Συγκυβέρνηση είναι εάν αποδεχόμαστε ή όχι το τελεσίγραφο τον θεσμών όπως διαμορφώθηκε λίγες ημέρες πριν. 

Το δημοψήφισμα από τη φύση του είναι μια διαδικασία μετά την οποία συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του πολιτικού και άρα οικονομικού περιβάλλοντος αλλάζουν άρδην. Έχουμε κάνει δημοψηφίσματα για την αλλαγή του πολιτεύματος για παράδειγμα. Άκρως σημαντικός και καθοριστικός λόγος. 

Στην προκειμένη περίπτωση, δηλαδή στο δημοψήφισμα που ανακηρύχθηκε το 2015 θεωρώ, μετά από σκέψη, ότι το δίλημμα που έχει τεθεί από την Συγκυβέρνηση δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης του οικονομικοπολιτικού περιβάλλοντος.

Σίγουρα, εάν τα μέτρα αυτά γίνουν αποδεκτά από τον ελληνικό λαό θα συνεχίσουμε στον γνώριμο πια δρόμο της λιτότητας, της υποταγής και του ατιμασμένου θανάτου. Και τώρα που το σκέφτομαι, πόσο προσβλητική φαντάζει πλέον η λέξη λιτότητα; Μιλούμε για λιτότητα τη στιγμή που εννοούμε θάνατο και αγώνα για επιβίωση. 

Στην περίπτωση που υπερψηφιστεί μια άρνηση των μέτρων, τι γίνεται; Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει. Ούτε ο λαός, ούτε η κυβέρνηση, ούτε οι αποικιοκράτες. Υπάρχουν σενάρια, αλλά όχι ένα σαφές δίλημμα. Η κυβέρνηση δεν έχει προωθήσει ένα σχέδιο εξόδου και απελευθέρωσης από τους αποικιοκράτες, στα πλαίσια μάλιστα της όσο το δυνατόν καλύτερης διαπραγμάτευσης με αυτούς. Τούτο το γεγονός, εγείρει καχυποψία, τουλάχιστον σε εμένα. 

Στην πραγματικότητα, υπάρχει δίλημμα, αλλά δεν είναι αυτό που θέτει ο Τσίπρας. Πίσω από το τελεσίγραφο των θεσμών κρύβεται μια ολοκληρωτική ολιγαρχία που εδρεύει κάπου στη δυτική Ευρώπη και εξυπηρετεί τα συμφέροντα των κερδοσκόπων εις βάρος των ευρωπαϊκών λαών. Σε αυτή την ολιγαρχία, η εφαρμογή της Δημοκρατίας φαντάζει τοξική, όπως και οι αξίες της Ισονομίας και της Αλληλεγγύης. Και ας μην γελιόμαστε, πλέον το γνωρίζουμε καλά, η πειθώ ποτέ δεν μετέτρεψε ένα φασιστικό καθεστώς σε ένα ελευθεριακό. Όποιος δηλαδή θεωρεί ότι η συγκυβέρνηση μόνη της μπορεί να πείσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να εκδημοκρατιστεί είναι μάλλον αφελής. 

Το ρεαλιστικό δίλημμα επομένως είναι το εξής: "Υποταγή στην ολιγαρχία της ΕΕ η οποία μετατρέπει την Ελλάδα σε φθηνό εργατικό δυναμικό για την εξυπηρέτηση του απανταχού Κεφαλαίου ή ρήξη με την ολιγαρχία αυτή και επανασύσταση του ελληνικού κράτους μέσω εθνικού νομίσματος που θα τροφοδοτήσει την αναγέννηση της ελληνικής βιομηχανίας και κοινωνίας;" 

Αυτό το δίλημμα συνοψίζεται σε λίγες λέξεις με πολλούς τρόπους. "Ευρώ ή Δραχμή", "Δημοκρατία ή Υποταγή" και πάει λέγοντας. 

Εάν λοιπόν το δημοψήφισμα πραγματοποιηθεί, τελικά θα καταλήξουμε στο ανωτέρω ρεαλιστικό δίλημμα. 

Δηλαδή, θα σκέφτεσαι, υπάρχει περίπτωση το δημοψήφισμα να μην πραγματοποιηθεί; 

Είμαι καχύποπτος άνθρωπος γενικά. Και εύχομαι να γίνει το δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου. Αλλά λόγω του ότι το δημοψήφισμα δεν χτυπά στην καρδιά του ρεαλιστικού διλήμματος και λόγω του ότι η συγκυβέρνηση δεν έπραξε τα δέοντα για να προετοιμάσει το έδαφος για ένα δημοψήφισμα (Capital Control, πληροφόρηση του κόσμου, περισσότερος χρόνος ώστε να αποφευχθούν ακρότητες και να γίνει τεχνική προετοιμασία για τη διεξαγωγή, κλπ) καθώς και λόγω του ότι η προτροπή στο δημοψήφισμα εκ μέρους της κυβέρνησης είναι περισσότερο συναισθηματικά παρά πολιτική, μυρίζομαι ότι ο Τσίπρας βλέπει το δημοψήφισμα περισσότερο σαν διαπραγματευτικό χαρτί με τους αποικιοκράτες παρά ως την αδιαπραγμάτευτη εντολή του λαού.

Ίσως δηλαδή το δημοψήφισμα να είναι ένα μέσο για την κυβέρνηση, να αποφευχθεί μια ενδεχόμενη ρήξη και να υποχωρήσουν οι θεσμοί στις θέσεις της συγκυβέρνησης, οι οποίες για τον λαό ναι μεν δεν είναι e-mail Χαρδούβελη αλλά από την άλλη κάθε άλλο παρά απελευθέρωση από την ολιγαρχία είναι. 

Τι θα γίνει εάν οι θεσμοί αποσύρουν το τελεσίγραφό τους και υπερψηφίσουν τις υποχωρητικές θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης που απέχουν έτη φωτός από το "πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης"; Το δημοψήφισμα θα είναι εκ φύσεως άκυρο. Είτε θα πρέπει να επαναδιατυπωθεί στη ρεαλιστική του μορφή ή να μη γίνει καθόλου. 

Ειλικρινά απεύχομαι αυτό το σενάριο του διαπραγματευτικού όπλου. 

Τα σενάρια που θα τρέξουν μέσα στην εβδομάδα εξαρτώνται από τους θεσμούς.

α) Είτε οι θεσμοί δεν θα κάνουν βήμα πίσω και το δημοψήφισμα θα γίνει ως έχει με αποτέλεσμα κάποια στιγμή μέσα στο Καλοκαίρι να φτάσουμε στο τελικό δίλημμα.

β) Είτε οι θεσμοί θα  υποχωρήσουν στις θέσεις της συγκυβέρνησης με αποτέλεσμα:

       ι) Η κυβέρνηση αναδιατυπώνει το δίλημμα στη ρεαλιστική του μορφή.
      ιι) Η κυβέρνηση ακυρώνει το δημοψήφισμα και αποδέχεται την πρόταση που η ίδια είχε κάνει.

Το σενάριο β ιι) είναι η χειρότερη έκβαση για τον ελληνικό λαό, αγγίζει τα όρια της προδοσίας και τότε για άλλη μια φορά ο λαός οφείλει να βγει στους δρόμους με όσο τον δυνατόν πιο άγριες διαθέσεις. 

Όπως και να έχει, οι επόμενες μέρες μόνο εύκολες δεν είναι, αλλά σίγουρα είναι γεμάτες από Ουσία. Να χαίρεσαι που είσαι σε θέση να παλέψεις τη δεδομένη στιγμή, να παλέψεις για να προστατεύσεις τον εαυτό σου, τους ανθρώπους σου και αυτούς που θα έρθουν. 

Σε περίπτωση που το δημοψήφισμα γίνει πραγματικότητα, χωρίς αυταπάτες ψηφίζεις ΟΧΙ. Οτιδήποτε άλλο είναι δείλια, εκτός φυσικά και εάν το εικοσάμετρο κότερό σου σε περιμένει σε κάποια μαρίνα για να ξεκινήσεις το Μεσογειακό σου τουρ μέσα στο καλοκαίρι.

Με τη νίκη.