Μερικές φορές την εβδομάδα, παίρνω το λεωφορείο και πηγαίνω στο Πανεπιστήμιο. Λίγο πριν φτάσω στον προορισμό μου, το λεωφορείο περνά πάνω από έναν χείμαρο. Το καλοκαίρι είναι στεγνός, το χειμώνα σχηματίζει ρυάκια και ενίοτε φουσκώνει.
Εκεί, μια ομάδα τσιγγάνων βρήκε το προσωρινό της σπίτι. Δύο τσαντήρια από τη μία όχθη, ένα από την άλλη. Έχουν προσαρμόσει αυτή τη μικρή περιοχή στα μέτρα τους, μέχρι και τα ρυάκια γνωρίζουν επ΄ακριβώς και πηδούν μία από εδώ, μία από εκεί, και ταυτόχρονα παίζουν. Το τι θα συμβεί αν ο χείμαρος φουσκώσει, άγνωστο. Αλλά το πιο πιθανό είναι να πάρουν τα μπογαλάκια τους και να βρουν αλλού καταφύγιο, τόσο εύκολα.
Όπως όλοι, κάθε φορά που περνούσα από εκεί, τους παρατηρούσα, με πολύ ενδιαφέρον και απορία. Πως τη "βρίσκουν" αυτοί οι άνθρωποι έτσι; Τι είναι αυτό που τους κάνει να προτιμούν τη νομαδική ζωή έναντι της ασφάλειας που προσφέρει η μόνιμη εγκατάσταση; Ή μήπως η ασφάλεια αυτή είναι μια ψευδαίσθηση τελικά; Με τον καιρό, οι απορίες για τη δική τους κουλτούρα, μετατράπηκαν σε απορίες για τη δική μας. Αυτές οι απορίες έσβηναν μόλις έχανα τον καταυλισμό από τα μάτια μου και ξαναζωντάνευαν κάθε φορά που τον ξανάβλεπα. Τελικά, αποδέχθηκα, ότι τόσο η δική τους κουλτούρα, όσο και η δική μας έχουν την αξία τους και διαφορετικές υπαρξιακές βάσεις. Άλλο ζητούν αυτοί από τη ζωή, άλλο εμείς. Έφτασα σε σημείο να τους θεωρήσω ως κάτι κοινό, και έτσι έπαψα να τους ρίχνω το περίεργο βλέμμα μου.
Τότε, σταμάτησα να κοιτώ έξω από το παράθυρο και άρχισα να παρατηρώ, τα περίεργα βλέμματα των συνεπιβατών μου. Εδώ και λίγο καιρό, παρατηρώ τους συνεπιβάτες μου, που παρατηρούν τους τσιγγάνους. Έχει απίστευτο ενδιαφέρον.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι κοιτούν με ένα βλέμμα ανωτερότητας. Πιστεύουν ακράδαντα μέσα τους πως αυτοί ζουν τη ζωή καλλίτερα, και μετά τρέχουν από εδώ και από εκεί για να θάψουν τα απωθημένα τους και να κρύψουν τα ψυχολογικά τους προβλήματα. Άλλοι, κοιτούν με αγνή περιέργεια. Τους είναι τόσο ξένο όλο αυτό, αλλά τουλάχιστον παρατηρούν αγνά, και έπειτα κρίνουν, ανάλογα με το τι έχει στο κεφάλι του ο καθένας.
Τέλος, υπάρχουν ορισμένα άτομα που το βλέμμα τους είναι ένα μείγμα θυμού και νοσταλγίας. Ή για να το πω καλλίτερα, θυμού για τη νοσταλγία. Το καταλαβαίνω αυτό, γιατί και εμένα μερικές φορές έτσι ήταν. Νοσταλγία; Τι ακριβώς νοσταλγούν εκείνοι οι άνθρωποι;
Θυμάσαι, τότε, παλιά, όταν ήμασταν παιδιά, την ευκολία; Πηδούσαμε από κατάσταση σε κατάσταση όσο εύκολα οι τσιγγάνοι πηδούν από όχθη σε όχθη. Η ευελιξία ενός παιδιού είναι απίστευτη. Και δεν μιλώ για τα παιδιά που σκάνε από το κλάμα για να τιμωρήσουν τους γονείς τους. Μιλώ για τα παιδιά με τα χαραγμένα γόνατα, τα παιδιά που δεν ήξεραν να περπατούν, ήξεραν μόνο να τρέχουν. Δεν ήξεραν να κρύβουν τα συναισθήματα και τα πιστεύω τους. Ήξεραν να λένε την αλήθεια. Αυτά τα παιδιά λοιπόν, ζούσαν με απόλυτη ευκολία. Γελούσαν, θυμώναν, κορόιδευαν το ένα το άλλο, πιάνονταν στα χέρια, πέφτανε στις σκόνες και το σούρουπο γυρνούσαν παρέα στα σπίτια τους. Εξέφραζαν κάθε συναίσθημα που τους προκαλούνταν. Αυτή ήταν η ευκολία. Αυτή την ευκολία νοσταλγούν οι συνεπιβάτες μου. Η ευελιξία των τσιγγάνων, ταυτίζεται μέσα μας με εκείνη των παιδιών.
Έχουμε πέσει σε μια νοητή παγίδα, η οποία μας λέει ότι η ωρίμανση και η ενηλικίωση ταυτίζονται με την απόκρυψη των συναισθημάτων μας. Επίσης, μας λέει ότι δεν υπάρχει δεύτερο πλάνο για ό,τι σχεδιάζουμε, επομένως παθαίνουμε εξάρτηση από ένα σωρό καταστάσεις που θεωρούμε ότι τις έχουμε ανάγκη. Μέγα λάθος. Το μόνο πράγμα που ευνοείται από τον καθωσπρεπισμό μας και τις κοινωνικές μας εξαρτήσεις είναι το προσωπείο που προτάσσουμε στην κοινωνία.
Τελικά, οι πολιτισμικές διαφορές ενός τσιγγάνου με έναν κοινό "δυτικό" μήπως περικλείονται γύρω από το ότι ο τσιγγάνος είναι αυτός που είναι, ενώ ο δυτικός θυσιάζει το είναι του για λίγα ψίχουλα κοινωνικής αποδοχής;
Λοιπόν, τι αγαπάς περισσότερο; Τον πραγματικό σου εαυτό ή την περιγραφή των άλλων για τον εαυτό σου; Το παιδί που κρύβεται μέσα σου και φωνάζει για να το ακούσεις ή το στρυφνό και αγέλαστο alter ego σου που κρίνει τους πάντες και τα πάντα; Τον ελεύθερο ή τον σκλάβο;
Εγώ διάλεξα. Και είναι τόσο εύκολο, όσο μια μόνιμη, συνειδητή, επιλογή. Εσύ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου