Συζητούσα πριν λίγες ημέρες με έναν καλό μου φίλο.
Έθιξε μέσα στην κουβέντα μας, ότι τον τελευταίο καιρό αλλάζω πολύ και με γρήγορους ρυθμούς. Τόσο στον τρόπο σκέψης όσο και στον τρόπο δράσης και θέασης του κόσμου. Του ανέφερα τότε ότι όπως αυτός, έτσι και εγώ και κάθε άνθρωπος λίγο-πολύ, γνωρίζουμε κάθε στιγμή το ηθικό από το ανήθικο, το εξελικτικό από το βλαπτικό, το ουσιώδες από το ανούσιο. Το ότι γνωρίζουμε όλα αυτά όμως, δε σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι δρούμε και αναλόγως. Του είπα ακόμη, ότι η μοναδική διαφορά μας είναι ότι σταματώ πλέον να εθελοτυφλώ και να αφήνομαι στο συνηθισμένο και στο κοινωνικά αποδεκτό και προσπαθώ πλέον να δρω με βάση την ουσία και την εξέλιξη και φυσικά ενάντια στην ασυνείδητη πρόκληση βλάβης, πάνω στην οποία θριαμβεύει ο δυτικός μας τρόπος ζωής.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από την επίτευξη των συνειδητών βιωμάτων. Έχουμε την πεποίθηση ότι ως ανθρώπινα όντα κατέχουμε την αρετή, ευλογία και κατάρα της βούλησης. Εάν όμως παρατηρήσεις τη χθεσινή σου ημέρα, την περασμένη εβδομάδα ή και τα προηγούμενα χρόνια, πόσα ίχνη αγνής και πηγαίας βούλησης θα εντοπίσεις; Ο μέσος άνθρωπος σήμερα έχει την ψευδαίσθηση της βούλησης αλλά απέχει πολύ από την ουσιαστική εφαρμογή της. Η αλήθεια είναι ότι η καθημερινότητά μας ελέγχεται συντριπτικά από το πολιτισμικό μας υπόβαθρο.
Ο τρόπος που επιλέγεις να τραφείς, να χαιρετήσεις, να μιλήσεις, να εκμεταλλευτείς τον χρόνο σου μέσα στη μέρα και τόσα άλλα επηρεάζονται άμεσα από τα βιώματά σου μέσα στην οικογένεια, το σχολείο και την κοινωνία ευρύτερα. Εύκολα διαπιστώνεται αυτό, εάν κάνεις την παρακάτω ερώτηση: "Πως θα ήμουν αυτή τη στιγμή εάν είχα μεγαλώσει μέσα σε μια τελείως διαφορετική οικογένεια, σε ένα εντελώς διαφορετικό σχολικό περιβάλλον ή σε μια άλλη μακρινή χώρα;" Προφανώς θα ήσουν άλλος άνθρωπος, στην κυριολεξία. Δεν φαντάζεσαι πόσο ενδιαφέρον είναι να αναθεωρήσεις την καθημερινότητά σου από μηδενική βάση.
Όλα αυτά τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά που έχουμε υιοθετήσει ανά τα χρόνια και με βάση τα οποία ζούμε έχουν συγκεκριμένες επιπτώσεις όταν εφαρμόζονται. Ορισμένα από αυτά είναι εξελικτικά και γεμάτα ουσία, άλλα όμως προκαλούν βλάβες στις μεταξύ μας σχέσεις αλλά και στην ίδια τη Γη. Αυτό που πρέπει να γίνει επομένως είναι με κριτική σκέψη να αναλύσουμε κάθε ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά και είτε να το εγκρίνουμε, είτε να τα αποβάλλουμε και να τα αντικαταστήσουμε με κάποιο άλλο, το οποίο θα βασίζεται στην εξέλιξη, την ουσία και τη μη βλάβη. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε από το πουθενά όλα τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά που μας επιβάλλονται. Την ικανότητα να τα δούμε και να τα κρίνουμε, την αποκτούμε μέσα από εμπειρίες και βιώματα.
Η πολιτισμική επανάσταση σε έναν άνθρωπο είναι σημαντικότερη από έναν σωρό εθνικοαπελευθερωτικών και ταξικών αγώνων. Είναι εμφανέστατο πλέον σήμερα ότι το αποτέλεσμα κάθε μαζικού αγώνα μέσα στα χρόνια είναι μηδενικό όταν οι αγωνιστές δεν έχουν επαναστατήσει πρώτα μέσα τους και δεν έχουν απελευθερώσει τον εαυτό τους από όλα εκείνα τα πρότυπα που τους ορίζουν πως να ζήσουν. Ό,τι άποψη και να έχεις, αυτή η άποψη δεν έχει καμιά απολύτως βαρύτητα όταν δεν ζωντανεύει μέσα από το σώμα σου, την έκφρασή σου και τις δράσεις σου. Δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να απελευθερωθείς από τα εσωτερικά σου δεσμά, τα οποία χτίζονται ασταμάτητα από τη μέρα της γέννας σου, και θα χτίζονται όσο εσύ δε τα αντιλαμβάνεσαι.
Ο πιο ισχυρός μαχητής γνωρίζει πως η μεγαλύτερη και κρισιμότερη μάχη είναι αυτή που διεξάγεται μέσα του.
Καλά όλα αυτά, αλλά η αλήθεια είναι ότι πέρα από τις εσωτερικές μας αντιστάσεις στην αυτοπαρατήρηση και άρα στην πολιτισμική μας απελευθέρωση, υπάρχουν και οι εξωτερικές αντιστάσεις. Ο ίδιος ο δυτικός πολιτισμός, με τη μορφή του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου του Καπιταλισμού και τα τελευταία χρόνια του νεοφιλελευθερισμού προκαλεί ασφυκτική πίεση σε όλους τους εν δυνάμει πολιτισμικούς αντάρτες.
Ακολουθεί διάλογος πάνω στο ζήτημα με τον φίλο μου:
- Εγώ σαν εργαζόμενος στον κλάδο του τουρισμού, όσο και να θέλω να κάνω την επανάσταση μέσα μου, δέχομαι απίστευτη πίεση καθημερινά από τη δουλειά και δεν μπορώ να δράσω όπως πραγματικά θέλω. Η λύση είναι να αλλάξω δουλειά ώστε να έχω ελευθερία και περισσότερα έσοδα.
- Ναι, για αυτό το λένε σωστά οι αναρχικοί. Μισθωτή σκλαβιά είναι. Και η μόνη διέξοδος από αυτό, εφ΄όσον θες να πάρεις και άλλους μαζί σου, και εκεί διαφοροποιούμαι από το νεοελληνικό αναρχικό ρεύμα, είναι το επιχειρείν. Να μπεις μέσα στα σωθικά του τέρατος και να το σφάξεις. Μας το έχουν διδάξει με όλη τους τη σοφία από τους αρχαίους μέχρι το σύγχρονο pop culture. Έτσι γίνεται. Φοράς την προβιά τους. Και κάνεις το σχέδιό σου, κομμάτι-κομμάτι. Δεν υπάρχει άλμα προς την ουτοπία, μόνο βήματα, και στην αρχή είναι μικρά και δειλά. Φυσικά, ακόμη και τώρα που είσαι δούλος τους, υπάρχουν πράγματα που μπορείς να αλλάξεις ΤΩΡΑ. Αυτά θα σε αποδεσμεύσουν λίγο και θα σου δώσουν ακόμη περισσότερη δύναμη για να συνεχίσεις τα βήματά σου προς την ελευθερία. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από το να κάνεις αυτό που αγαπάς, να ζεις από αυτό που αγαπάς όχι εις βάρος των άλλων αλλά με την ώθηση και την θέληση τους, και τελικά η εφαρμογή αυτού που αγαπάς να απελευθερώνει τους συνανθρώπους σου στην πορεία. Αυτό στήνω, αυτό θα κάνω, αυτό είναι υποχρέωση και η καύλα κάθε πολιτισμικού αντάρτη.
- Σίγουρα, και αν εντοπίσεις και συνοδοιπόρους σε όλο αυτό τόσο η αλλαγή η δική σου όσο και των άλλων θα μπορεί να πραγματοποιηθεί πιο εύκολα.
- Συμφωνώ αν και προσωπικά, την αρχική δύναμη δε τη βρήκα από συνοδοιπόρους. Αλλά από όλους εκείνους που βαυκαλίζονται σα τα σκουλήκια μέσα στην παράνοια των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Εκεί βρήκα τη δύναμη. Βλέπω τα φιλαράκια που επιλέγουν να είναι εντελώς αδύναμα και αβοήθητα. Και μάλιστα μερικές φορές τη βλέπουν και ιστορία και είναι περήφανοι που είναι σε αυτόν τον βούρκο. Και ήρθε η στιγμή που είπα, μαλάκα ώπα. Δεν είσαι αυτοί. Βλέπεις το στραβό, άλλαξέ το μέσα σου.
- Ναι καταλαβαίνω. Θέλει τρελή μάχη (Με ηττοπαθές και παραπονιάρικο ύφος)
- Ναι ρε 'συ. Εκεί είναι ΟΛΗ η καύλα. Αυτό είναι η ζωή. Η μάχη. Δες το αλλιώς, τότε θα είσαι συνέχεια περήφανος και σίγουρος για την πάρτη σου. Δε θα τελειώνει η κάθε σου ημέρα με απογοήτευση για τη χαμένη δυνητικότητα, για το τι θα μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες.
- Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να πείσεις τον εαυτό σου για αλλαγή. Εγώ αυτό το πρόβλημα έχω και δε κάνω κάτι για να το αλλάξω.
- Όλοι αυτό το πρόβλημα έχουν. Αποφασίζεις αν είσαι όλοι ή αν είσαι ο μοναδικός εσύ.
- Ναι έχεις φουλ δίκιο ρε φίλε (Με ύφος γεμάτο ελπίδα αυτή τη φορά!)
Λοιπόν, αφού άντεξες και έφτασες στον επίλογο του άρθρου, πρέπει να έχεις ένα περίεργο, καταπληκτικό μυαλό γεμάτο όμορφα πράγματα. Είσαι έτοιμος / έτοιμη να γευτείς τη γεύση της βούλησης και της προσωπικής σου ελευθερίας; Είσαι έτοιμος / έτοιμη να επαναστατήσεις ενάντια στον εαυτό σου;
Έθιξε μέσα στην κουβέντα μας, ότι τον τελευταίο καιρό αλλάζω πολύ και με γρήγορους ρυθμούς. Τόσο στον τρόπο σκέψης όσο και στον τρόπο δράσης και θέασης του κόσμου. Του ανέφερα τότε ότι όπως αυτός, έτσι και εγώ και κάθε άνθρωπος λίγο-πολύ, γνωρίζουμε κάθε στιγμή το ηθικό από το ανήθικο, το εξελικτικό από το βλαπτικό, το ουσιώδες από το ανούσιο. Το ότι γνωρίζουμε όλα αυτά όμως, δε σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι δρούμε και αναλόγως. Του είπα ακόμη, ότι η μοναδική διαφορά μας είναι ότι σταματώ πλέον να εθελοτυφλώ και να αφήνομαι στο συνηθισμένο και στο κοινωνικά αποδεκτό και προσπαθώ πλέον να δρω με βάση την ουσία και την εξέλιξη και φυσικά ενάντια στην ασυνείδητη πρόκληση βλάβης, πάνω στην οποία θριαμβεύει ο δυτικός μας τρόπος ζωής.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από την επίτευξη των συνειδητών βιωμάτων. Έχουμε την πεποίθηση ότι ως ανθρώπινα όντα κατέχουμε την αρετή, ευλογία και κατάρα της βούλησης. Εάν όμως παρατηρήσεις τη χθεσινή σου ημέρα, την περασμένη εβδομάδα ή και τα προηγούμενα χρόνια, πόσα ίχνη αγνής και πηγαίας βούλησης θα εντοπίσεις; Ο μέσος άνθρωπος σήμερα έχει την ψευδαίσθηση της βούλησης αλλά απέχει πολύ από την ουσιαστική εφαρμογή της. Η αλήθεια είναι ότι η καθημερινότητά μας ελέγχεται συντριπτικά από το πολιτισμικό μας υπόβαθρο.
Ο τρόπος που επιλέγεις να τραφείς, να χαιρετήσεις, να μιλήσεις, να εκμεταλλευτείς τον χρόνο σου μέσα στη μέρα και τόσα άλλα επηρεάζονται άμεσα από τα βιώματά σου μέσα στην οικογένεια, το σχολείο και την κοινωνία ευρύτερα. Εύκολα διαπιστώνεται αυτό, εάν κάνεις την παρακάτω ερώτηση: "Πως θα ήμουν αυτή τη στιγμή εάν είχα μεγαλώσει μέσα σε μια τελείως διαφορετική οικογένεια, σε ένα εντελώς διαφορετικό σχολικό περιβάλλον ή σε μια άλλη μακρινή χώρα;" Προφανώς θα ήσουν άλλος άνθρωπος, στην κυριολεξία. Δεν φαντάζεσαι πόσο ενδιαφέρον είναι να αναθεωρήσεις την καθημερινότητά σου από μηδενική βάση.
Όλα αυτά τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά που έχουμε υιοθετήσει ανά τα χρόνια και με βάση τα οποία ζούμε έχουν συγκεκριμένες επιπτώσεις όταν εφαρμόζονται. Ορισμένα από αυτά είναι εξελικτικά και γεμάτα ουσία, άλλα όμως προκαλούν βλάβες στις μεταξύ μας σχέσεις αλλά και στην ίδια τη Γη. Αυτό που πρέπει να γίνει επομένως είναι με κριτική σκέψη να αναλύσουμε κάθε ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά και είτε να το εγκρίνουμε, είτε να τα αποβάλλουμε και να τα αντικαταστήσουμε με κάποιο άλλο, το οποίο θα βασίζεται στην εξέλιξη, την ουσία και τη μη βλάβη. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε από το πουθενά όλα τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά που μας επιβάλλονται. Την ικανότητα να τα δούμε και να τα κρίνουμε, την αποκτούμε μέσα από εμπειρίες και βιώματα.
Η πολιτισμική επανάσταση σε έναν άνθρωπο είναι σημαντικότερη από έναν σωρό εθνικοαπελευθερωτικών και ταξικών αγώνων. Είναι εμφανέστατο πλέον σήμερα ότι το αποτέλεσμα κάθε μαζικού αγώνα μέσα στα χρόνια είναι μηδενικό όταν οι αγωνιστές δεν έχουν επαναστατήσει πρώτα μέσα τους και δεν έχουν απελευθερώσει τον εαυτό τους από όλα εκείνα τα πρότυπα που τους ορίζουν πως να ζήσουν. Ό,τι άποψη και να έχεις, αυτή η άποψη δεν έχει καμιά απολύτως βαρύτητα όταν δεν ζωντανεύει μέσα από το σώμα σου, την έκφρασή σου και τις δράσεις σου. Δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να απελευθερωθείς από τα εσωτερικά σου δεσμά, τα οποία χτίζονται ασταμάτητα από τη μέρα της γέννας σου, και θα χτίζονται όσο εσύ δε τα αντιλαμβάνεσαι.
Ο πιο ισχυρός μαχητής γνωρίζει πως η μεγαλύτερη και κρισιμότερη μάχη είναι αυτή που διεξάγεται μέσα του.
Καλά όλα αυτά, αλλά η αλήθεια είναι ότι πέρα από τις εσωτερικές μας αντιστάσεις στην αυτοπαρατήρηση και άρα στην πολιτισμική μας απελευθέρωση, υπάρχουν και οι εξωτερικές αντιστάσεις. Ο ίδιος ο δυτικός πολιτισμός, με τη μορφή του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου του Καπιταλισμού και τα τελευταία χρόνια του νεοφιλελευθερισμού προκαλεί ασφυκτική πίεση σε όλους τους εν δυνάμει πολιτισμικούς αντάρτες.
Ακολουθεί διάλογος πάνω στο ζήτημα με τον φίλο μου:
- Εγώ σαν εργαζόμενος στον κλάδο του τουρισμού, όσο και να θέλω να κάνω την επανάσταση μέσα μου, δέχομαι απίστευτη πίεση καθημερινά από τη δουλειά και δεν μπορώ να δράσω όπως πραγματικά θέλω. Η λύση είναι να αλλάξω δουλειά ώστε να έχω ελευθερία και περισσότερα έσοδα.
- Ναι, για αυτό το λένε σωστά οι αναρχικοί. Μισθωτή σκλαβιά είναι. Και η μόνη διέξοδος από αυτό, εφ΄όσον θες να πάρεις και άλλους μαζί σου, και εκεί διαφοροποιούμαι από το νεοελληνικό αναρχικό ρεύμα, είναι το επιχειρείν. Να μπεις μέσα στα σωθικά του τέρατος και να το σφάξεις. Μας το έχουν διδάξει με όλη τους τη σοφία από τους αρχαίους μέχρι το σύγχρονο pop culture. Έτσι γίνεται. Φοράς την προβιά τους. Και κάνεις το σχέδιό σου, κομμάτι-κομμάτι. Δεν υπάρχει άλμα προς την ουτοπία, μόνο βήματα, και στην αρχή είναι μικρά και δειλά. Φυσικά, ακόμη και τώρα που είσαι δούλος τους, υπάρχουν πράγματα που μπορείς να αλλάξεις ΤΩΡΑ. Αυτά θα σε αποδεσμεύσουν λίγο και θα σου δώσουν ακόμη περισσότερη δύναμη για να συνεχίσεις τα βήματά σου προς την ελευθερία. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από το να κάνεις αυτό που αγαπάς, να ζεις από αυτό που αγαπάς όχι εις βάρος των άλλων αλλά με την ώθηση και την θέληση τους, και τελικά η εφαρμογή αυτού που αγαπάς να απελευθερώνει τους συνανθρώπους σου στην πορεία. Αυτό στήνω, αυτό θα κάνω, αυτό είναι υποχρέωση και η καύλα κάθε πολιτισμικού αντάρτη.
- Σίγουρα, και αν εντοπίσεις και συνοδοιπόρους σε όλο αυτό τόσο η αλλαγή η δική σου όσο και των άλλων θα μπορεί να πραγματοποιηθεί πιο εύκολα.
- Συμφωνώ αν και προσωπικά, την αρχική δύναμη δε τη βρήκα από συνοδοιπόρους. Αλλά από όλους εκείνους που βαυκαλίζονται σα τα σκουλήκια μέσα στην παράνοια των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Εκεί βρήκα τη δύναμη. Βλέπω τα φιλαράκια που επιλέγουν να είναι εντελώς αδύναμα και αβοήθητα. Και μάλιστα μερικές φορές τη βλέπουν και ιστορία και είναι περήφανοι που είναι σε αυτόν τον βούρκο. Και ήρθε η στιγμή που είπα, μαλάκα ώπα. Δεν είσαι αυτοί. Βλέπεις το στραβό, άλλαξέ το μέσα σου.
- Ναι καταλαβαίνω. Θέλει τρελή μάχη (Με ηττοπαθές και παραπονιάρικο ύφος)
- Ναι ρε 'συ. Εκεί είναι ΟΛΗ η καύλα. Αυτό είναι η ζωή. Η μάχη. Δες το αλλιώς, τότε θα είσαι συνέχεια περήφανος και σίγουρος για την πάρτη σου. Δε θα τελειώνει η κάθε σου ημέρα με απογοήτευση για τη χαμένη δυνητικότητα, για το τι θα μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες.
- Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να πείσεις τον εαυτό σου για αλλαγή. Εγώ αυτό το πρόβλημα έχω και δε κάνω κάτι για να το αλλάξω.
- Όλοι αυτό το πρόβλημα έχουν. Αποφασίζεις αν είσαι όλοι ή αν είσαι ο μοναδικός εσύ.
- Ναι έχεις φουλ δίκιο ρε φίλε (Με ύφος γεμάτο ελπίδα αυτή τη φορά!)
Λοιπόν, αφού άντεξες και έφτασες στον επίλογο του άρθρου, πρέπει να έχεις ένα περίεργο, καταπληκτικό μυαλό γεμάτο όμορφα πράγματα. Είσαι έτοιμος / έτοιμη να γευτείς τη γεύση της βούλησης και της προσωπικής σου ελευθερίας; Είσαι έτοιμος / έτοιμη να επαναστατήσεις ενάντια στον εαυτό σου;
